Teksa industri të tëra janë përballur me sfidën e arritjes së konsumatorit në kushtet e izolimit si pasojë e COVID-19, bankat janë gjendur të përgatitura. Prej vitesh kanë investuar në infrastrukturat e kanaleve dixhitale për të dhënë shërbime në distancë dhe duket se kushtet e sotme kanë detyruar edhe skeptikët të kthehen drejt kësaj alternative.
Bankat raportojnë se ka një rritje të dukshme të përdorimit të internet dhe moblile banking, pagesave me karta debiti dhe krediti në vend të “cash” apo përdorimit të ATM në vend të arkave që vjen si rrjedhojë e situatës por që me shumë gjasa do të mbetet edhe pasi kjo valë të kalojë. Për bankierët, E-Banking është sot zgjidhja alternative më e mirë për të marrë disa shërbime me kosto më të ulët dhe në një kohë të shkurtër, por theksojnë se ndoshta është koha të merren disa politika stimuluese për të rritur përdorimin, në një popullatë që preferon tradicionalen e paraqitjes fizike dhe “cash”-in.
Koronavirus ka paralizuar prej më shumë se tre javësh jetën e shqiptarëve, teksa sjellja e vendeve në të gjithë botën për masat varion në modele të ndryshme. Por së fundmi, mes atyre më liberalë për lëvizjen e lirë dhe atyre më striktë, po qartësohet se varianti i dytë është ai që po përqafojnë të gjithë herët ose vonë. Izolimi i plotë i qytetarëve në shtëpi ka sjellë me vete efektin zinxhir në disa sektorë të ekonomisë, ku shumica kanë humbur e kanë ulur qepenat, të tjerë janë të detyruar të vijojnë aktivitetin normal për shkak se gjenden në zinxhirin jetik.
Ky grup duhet të vijojnë punën duke u përshtatur me kushtet e reja. Sektori bankar bën pjesë pikërisht në këtë zinxhir. Për t’ju përshtatur kushteve të reja, një pjesë të stafit të bankave ka kaluar në “remote work” (punë nga shtëpia), ndërkohë që masa të tjera shtesë janë reduktim i degëve të hapura ku jepet shërbim direkt për klientët si dhe orientim i këtyre të fundit drejt përdorimit të kanaleve dixhitale që mundësojnë shërbim në distancë.
Ndryshe nga disa sektorë që dhënia e shërbimeve në distancë i gjeti të papërgatitur, bankat prej vitesh kanë ngritur dhe investuar në infrastruktura të kanaleve dixhitale që synojnë gjithmonë e më shumë ofrimin e shpejtë të shërbimeve pa pasur nevojë për paraqitje fizike. Fushatat e marketingut kanë pasur të integruar promovimin e E-banking dhe nxitjen e qytetarëve për të përdorur këto shërbime, por grupi i skeptikëve vijon të mbetet i lartë. Situata e re e izolimit nga koronavirus duket se ka shërbyer si test edhe për këtë grup. Por a ka ndikuar realisht kjo situatë në përdorim më të lartë të kanaleve dixhitale?
Rriten tërheqjet e parave nga ATM, përdorimi i lartë i internet dhe mobile banking
Shmangia e marrjes së shërbimeve në arkë apo në “desk” (tryezë) kur ato janë të mundura është bërë pjesë e thirrjes së të gjithë bankave në unison për klientët. Duket se në kushtet e izolimit që ka minimizuar qarkullimin vetëm për nevojë, si dhe frika për përhapjen e virusit COVID-19 kanë bërë që grupit të atyre që përdorin prej kohësh kanalet dixhitale si alternativë t’i bashkohet edhe një numër skeptikësh. Bankat në vend raportojnë se gjatë javëve të fundit ka një rritje të internet dhe mobile banking, si dhe tërheqjeve të parave nga bankomatet në vend të paraqitjes në arkë.
“Është vënë re rritja e tendencës gjatë ditëve të fundit për përdorimin e kanaleve dixhitale nga ana e klientëve individë dhe biznese. Kjo tendencë është e dukshme në 3 aspekte: përdorimi i platformës dixhitale Raiffeisen On, veprimet e cash dhe pagesat në dyqane.
Klientët, në përpjekje për të maksimizuar aplikimin e distancimit social, kanë rritur përdorimin e rrjetit të ATM-ve tona me 181 të tilla, për të tërhequr cash, duke shmangur vizitat në degë. Njëkohësisht, kemi vënë re shtimin e fluksit të pagesave me karta krediti dhe debiti për blerjet në dyqane apo online nga shtëpia. Edhe më dominues ka qenë trendi i përdorimit të Raiffeisen On, ku vërejmë që numri i regjistrimeve për javën e fundit ka shënuar rritje prej 30% nga java e kaluar dhe 80% e shkarkimeve të aplikacionit dhe regjistrimit janë bërë online, përmes smartphone dhe PC, laptop” pohon Resmi Ibraj, Drejtor i divizionit të kartave dhe E-banking, Raiffeisen Bank.
Përfaqësues të Bankës Kombëtare Tregtare thanë se në katër kanale të saj që japin shërbim në distancë është rritur fluksi. “Gjatë kësaj periudhe rezulton se, pavarësisht pezullimit të shumë aktiviteteve tregtare dhe transaksioneve të nevojshme, është rritur përdorimi i këtyre kanaleve, nxitur nga nevoja për të qëndruar në shtëpi.
Përkatësisht:
a) ATM: Në bazë ditore ka pasur rritje me rreth 10% të numrit të transaksioneve dhe rreth 20% në shumën mesatare të tërheqjes.
b) Dega Internet: Rritja e userëve të rinj nga muaji shkurt në mars është 29.5% më tepër sesa rritja nga janari në shkurt.
c) BKT Smart: Është rritur me rreth 10% numri i transaksioneve.
d) Alo BKT: Shërbimi i klientit në BKT, i cili operon 24/7 ka pasur një rritje të jashtëzakonshme të fluksit të telefonatave nga klientë që kërkojnë asistencë për kryerjen e transaksioneve të ndryshme bankare. Për të përballuar këtë rritje është marrë suport, duke shtuar staf nga degët e mbyllura përkohësisht” nënvizon BKT.
Avantazhet e E-Banking përballë paraqitjes fizike në bankë
Zakoni tradicional që shërbimet të merren në një degë banke duke u paraqitur fizikisht sot shoqëron një pjesë të madhe të shqiptarëve. Kjo krijon radhë të tëra, qoftë dhe për të marrë një përgjigje të thjeshtë që individët preferojnë ta marrin nga punonjësi i bankës në vend që t’i besojnë platformave online. Por a është vërtet kaq e nevojshme që gjithçka të merret fizikisht në bankë?
Këto të fundit nënvizojnë se zhvillimi i teknologjisë mundëson sot që një pjesë e mirë e informacionit dhe shërbimeve të merren përmes kanaleve dixhitale. Suela Bokshi, Drejtore e Divizionit të Operacioneve në Union Bank, thotë se përdorimi i E-banking paraqet një sërë avantazhesh kundrejt paraqitjes fizike të individëve pranë degëve të bankave. I pari, sipas saj, është përfitimi i madh për klientët në eficencë kohe dhe po kështu, është të pasurit e bankës në dispozicion 24/7 pa lëvizur nga shtëpia.
“Përdorimi i platformave dixhitale është më i thjeshtë për klientët. Të pasurit të gjendjes financiare të llogarive, transaksioneve bankare të kryera para syve në çdo moment është lehtësi dhe komoditet që në kohët e sotme mund të quhet gati edhe domosdoshmëri. Përdorimi i këtyre platformave sjell përfitim edhe për pritësin/përfituesin e një pagese apo transferte dhe krijon një reaksion zinxhir që shpejton dhe rritjen ekonomike” pohon Bokshi.
Bledar Shella, Drejtori i Përgjithshëm i Banka OTP Albania, thekson se platformat online në kushtet aktuale ofrojnë më shumë mbrojtje për qytetarët.
“Në kushtet aktuale, qytetarët janë fizikisht më të mbrojtur nëse nuk ekspozohen në mjedis me njerëz të tjerë. Mosprekja e parave Cash është një faktor që po diskutohet sot, si një tjetër masë mbrojtje. Kartat bankare për shembull, janë të dezinfektueshme. Veprimet online janë më të shpejta sesa veprimet fizike, në terma të minutave që duhen. Nuk ka nevojë të ruhen mandate fizike, pasi çdo veprim ruhet në kartelën e klientit dhe ai mund t’i rikthehet për verifikime në çdo kohë” thekson Shella. https://www.monitor.al/otp-situata-do-ti-shtyje-klientet-drejt-platformave-dixhitale-do-te-nxiten-investimet/
Duhen stimujt për të nxitur përdorimin e E-Banking
Teksa të gjithë i njohin avantazhet E-banking dhe pranojnë edhe skepticizmin që mbizotëron në një ekonomi ku “cash”-i është dominues, ka një pikë të përbashkët ku takohen idetë. Nxitja e përdorimit të kanaleve dixhitale nuk mund të jetë vetëm një përpjekje vetëm e bankave, por e të gjithë palëve. Suela Bokshi, nga Union Bank, shprehet se është e nevojshme që i gjithë ambienti financiar dhe ekonomik në të cilin operojmë të orientohet drejt platformave dixhitale. Janë disa nisma të përmendura edhe nga Banka e Shqipërisë në kuadër të strategjisë kombëtare të pagesave, si automatizimi i “instant payments”, apo karta lokale, të cilat do të ndihmonim mjaft në drejtim të krijimit të një terreni financiar më të automatizuar, më pak të varur nga cash-i fizik e për pasojë, më afër botës dixhitale.
Për Resmi Hibraj, nga Raiffeisen, praktikat ndërkombëtare që aplikohen për nxitjen drejt kanaleve dixhitale janë të natyrave të ndryshme, nga lotaritë kombëtare për pagesat online te rimbursimi i një pjese të tatimit për pagesat që kryhen me karta debiti apo krediti. Sipas tij, bizneset mund të incentivohen përmes rimbursimit të TVSH-së për të zhvilluar platformat dixhitale, ku ofrojnë shitjen dhe shpërndarjen e produkteve të tyre. Edhe për BKT, pjesa që lidhet me tatimet mund të jetë një faktor nxitës.
“Politika të tjera lehtësuese, si mundësimi i deklarimit të të ardhurave direkt nëpërmjet këtyre platformave dhe zbritja e detyrimeve tatimore në rastin e pagesave nëpërmjet e-banking, do të ndihmonin në rritjen e përdorimit të e-banking” thanë përfaqësues të BKT. Elementi kyç që mund të nxisë përdorimin e kanaleve dixhitale është gjithmonë kostoja. Drejtori i Përgjithshëm i Banka OTP Albania, Bledar Shella, vlerëson se çmimet e shërbimeve në online banking janë me të ulëta sesa ato në degë dhe kjo është një politikë që promovon online banking. Ai nënvizon se e ardhmja është sigurisht e këtyre platformave.
Bankat, punë nga shtëpia por edhe në degë, si po funksionon sistemi
Ndryshimet e shpeshta të orareve të lira për qarkullimin e qytetarëve dhe bizneseve kanë detyruar bankat që të jenë fleksibël në oraret që ofrojnë shërbimet që merren fizikisht pranë degëve. Gjithsesi, në bazë të vendimit më të fundit që lejonte qarkullimin deri në orën 13:00, bankat janë përshtatur duke vendosur si orar pune 07:00-11:30.
Një pjesë e mirë e stafit punon nga shtëpia dhe kjo përqindje varion nga banka në bankë, duke filluar nga 50 në 70%. Për pjesën që vijon të punojë në degët e hapura ka të tjera kushte që përmbushen dhe që lidhen me sigurinë. Bankat pohojnë se respektohet hyrja një e nga një e klientëve, largësia e punonjësve është 1.5 metra ndërkohë që punonjësit janë të pajisur me setin mbrojtës që është kusht dhe përfshin dorezat, maskat dhe dezinfektuesit e duave.
Po kështu nga stafi, të gjitha grupomoshat që konsiderohen me rrezik, mbi 60 vjeç, në disa raste edhe më herët, është lënë të punojë nga shtëpia për të mos i rrezikuar ndërkohë që ata që kanë udhëtuar jashtë në destinacione të cilësuara me risk u është kërkuar të vetëkarantinohen për periudhën e nevojshme.
“Avantazhet që ofron E-Banking, pse duhet të nxitet përdorimi”
Suela Bokshi, Drejtore e Divizionit të Operacioneve, Union Bank
Grupmoshat e reja, që kanë një qasje më pozitive ndaj teknologjisë dhe zhvillimeve të saj, pranojnë dhe përdorin më lehtë platformat dixhitale të të gjitha natyrave, përfshi ato të bankave.
Suela Bokshi, Drejtore e Divizionit të Operacioneve në Union Bank, shprehet se janë të shumta avantazhet që paraqesin kanalet dixhitale në sistemin bankar, që nisin nga koha më e shkurtër e marrjes së shërbimit te reaksioni zinxhir që kanë në ekonomi transaksionet, sidomos në një kohë distancimi social si ky i sotmi, por jo vetëm.
Së pari, si është reflektuar situata që ka imponuar COVID-19 në punën e bankës suaj, flasim për stafin. Si janë integruar smart working dhe puna me orar nëpër degë?
Kujdesi për stafin dhe për klientët ka qenë dhe është parësore për ne. Sigurimi i ofrimit të një shërbimi të kujdesshëm u bë me aplikim masash për kujdes; pajisja e të gjithë ambienteve të bankës me higjienizues, maska, doreza, ruajtja e distancave mes punonjësve, menaxhimi i hyrjes së klientëve për të mos lejuar numër të lartë, vetëm një për çdo staf në punë, kërkesa ndaj tyre për dezinfektim, publikim i elementeve të kujdesit në televizorë apo dhe print screens në çdo kompjuter pune.
Stafit me rrezikshmëri, për shkak të moshës apo të kushteve shëndetësore, iu kërkua të mos vinte në punë, stafit që kishte udhëtuar iu kërkua vetëkarantinimi, si dhe shumë prindër u detyruan të qëndronin në shtëpi për hir të fëmijëve. Në funksion, edhe të minimizimit të stafit në degë për të ruajtur distancat dhe për efekt të sa më sipër, patjetër që operuam më pak staf si në degë dhe në strukturat në drejtori dhe kjo na dha mundësi të testonim edhe punën nga distanca.
Operacionalisht mund të themi që kemi operuar me 50% të stafit në Drejtori dhe Degë dhe kemi pasur mundësi të ofrojmë të gjitha shërbimet e kërkuara në këtë periudhë kohe. Degët jashtë Tiranës kanë qenë plotësisht operacionale brenda orareve të lejuara dhe me staf të reduktuar, ndërsa në Tiranë kemi operuar me reduktim të numrit të degëve në shërbim të klientëve (60% e tyre kanë qenë operacionale). Në vijim kemi marrë masa për të hapur 100% të pikave tona të shërbimit.
Bankat edhe më parë, por sidomos tani, kanë nxitur përdorimin e shërbimeve në distancë apo përdorimin e kanaleve dixhitale ekzistuese internet banking apo mobile banking. A keni pasur rritje të përdorimit të këtyre alternativave gjatë këtyre ditëve? Sa është rritja e përdorimit në internet dhe shkarkimi i aplikacionit mobile?
Në Union Bank, kjo periudhë përkoi me hedhjen në treg të paketës së re të internet banking dhe mobile banking – UB Online – paketë e cila të dy këto shërbime i kombinon në një të vetëm, duke sjellë një nivel më të lartë veprimi operacional me klientët, standard më të lartë sigurie, më shumë lehtësi në përdorim dhe më shumë shërbime bankare që klienti mund të përfitojë nga kjo paketë.
Në mars, kemi pasur rritje rreth 10% të numrit të bazës së klientëve që e përdorin, reagim shumë pozitiv për një periudhë as njëmujore. Ne i kemi nxitur klientët të mos vijnë në bankë, por të përdorin këto kanale shërbimi, si një mjet mbrojtës për ta por dhe për stafin tonë. Kemi shtuar kapacitetet mbështetëse për të qenë në ndihmë të klientëve që hyjnë në këto platforma, pasi për klientët tanë ishte dhe prezantim me një shërbim pak më ndryshe, edhe pse shumë më cilësor. Marrëdhënia me kartëmonedhën (cash) ende e lartë në ekonominë tonë bën që shumë klientë të kenë nevojë për bankën dhe kur vijnë, plotësojnë dhe nevoja të tjera për transaksione.
Cilat janë shërbimet që preferojnë kryesisht qytetarët të kryejnë përmes e-banking, po bizneset?
Individët kryesisht e përdorin platformën UB Online për t’u informuar rreth veprimeve të tyre bankare, si dhe gjendjes së llogarive. Po ashtu, kryerja e pagesave të faturave utilitare është një nga shërbimet më të preferuara prej tyre, përveç transfertave brenda llogarive të tyre në bankë. Një risi e paketës së re është edhe menaxhimi i kartës së kreditit totalisht nga klienti, që nga limitet të cilat klienti vendos të ekspozohet për blerje në internet, apo bllokimi i kartës, kryerja e pagesave të detyrimeve të kartës së kreditit.
Këto shërbime të reja janë pritur mjaft mirë nga klientët e kartave të kreditit dhe pavarësisht periudhës së shkurtër, mendojmë se do jenë nga shërbimet më të përdorura nga individët. Sa u takon bizneseve, përveç menaxhimit të fondeve në llogaritë e tyre, ata kryesisht e përdorin platformën për pagesa të detyrimeve tatimore apo doganore, detyrime ndaj të tretëve në formën e pagesave, qoftë brenda por sidomos jashtë vendit, ekzekutimin e pagave të punonjësve etj. Ofrimi i komisioneve më preferenciale për veprimet bankare të ekzekutuara nga kjo platformë është gjithashtu një motivim më shumë për klientët për të kaluar gjithnjë e më shumë drejt përdorimit të saj për transaksionet bankare.
A janë sistemet e bankave të tilla që të përballojnë një rritje të menjëhershme të trafikut nga ana e përdoruesve?
Bankat e kanë planifikuar trafikun dhe numrin e përdoruesve në platformë që në momentin që kanë bërë investimin dhe për ne nuk do të ishte ky problem. Ne kemi ndërtuar një sistem me kapacitete të mjaftueshme për të shërbyer një numër edhe disafish më të lartë se sa ai ekzistues, pasi e dimë që e ardhmja e shërbimeve bankare do të jetë gjithnjë e më shumë e orientuar drejt platformave dixhitale.
Investimi në një platformë të ofruar prej kompanisë numër 1 të shërbimeve bankare në botë, Oracle Financial Servcies Solutions® na bën të ndihemi mjaft komodë, jo vetëm në soliditetin dhe kapacitetin e platformës, por edhe standardin e lartë të shërbimeve dhe sigurisë që ajo ofron. Sigurisht sfida mbetet tek rritja e përdorimit të kësaj platforme nga ana e klientëve. Por ne kemi përgatitur një strategji të qartë nëpërmjet së cilës do të fokusohemi në promovimin e kësaj platforme tek klientela ekzistuese, duke u fokusuar te vlera e shtuar që ajo sjell për klientin e bankës, qoftë individ, qoftë biznes.
Ne jemi të ndërgjegjshëm se vetëshërbimi në platforma digitale kërkon dhe një ndryshim në sjellje për klientin, i cili kërkon kohë deri sa të mësohet dhe të shohë vërtet vlerë në përdorim. Kjo ka të bëjë me mënyrën e punës, sa kanë penetruar mjetet e punës dixhitale në ekonomi dhe në jetën tonë etj.
Cilët janë avantazhet e përdorimit të sistemeve online në raport me atë të paraqitjes fizike në bankë?
E para është një përfitim i madh për klientët në eficencë kohe dhe ky përfitim është esencial në botën në të cilën jetojmë dhe do të vazhdojë të jetë edhe më shumë. Të pasurit e bankës në dispozicion 24/7 pa lëvizur nga shtëpia apo zyra, është pa diskutim avantazhi më i madh i këtyre platformave.
Në situatën e jashtëzakonshme në të cilën po jetojmë, këto platforma po provohen edhe si një mjet sigurie ku distancimi social është i domosdoshëm, por klientët mund të vijojnë të operojnë normalisht pa e ndier impaktin e këtij izolimi.
Platformat dixhitale janë dizenjuar në një mënyrë që përdorimi të jetë sa më i thjeshtë për klientin, vetorientues, me shumë informacione që mjafton të mirëmbahen vetëm një herë, duke lehtësuar mjaft ekzekutimin e pagesave periodike etj. Në këtë kontekst, përdorimi i tyre është mjaft më i thjeshtë për klientët. Të pasurit e gjendjes financiare të llogarive, transaksioneve bankare të kryera etj., para syve në çdo moment, është një lehtësi dhe komoditet që në kohët e sotme mund të quhet gati edhe domosdoshmëri. Përdorimi i këtyre platformave sjell përfitim edhe për pritësin/përfituesin e një pagese apo transferte dhe krijon një reaksion zinxhir që shpejton dhe rritje ekonomike.
Ka një seri faktorësh që e kufizojnë përdorimin e kanaleve dixhitale, e lidhur kjo me një lloj mosbesimi tek “bota virtuale”, siguria kibernetike, por sidomos edukimi financiar? Si reflektohen këto sjellje në sektorin bankar sot sipas jush dhe çfarë mund të bëhet për të përmirësuar këtë?
Patjetër që këta faktorë ekzistojnë dhe ne i shohim të konfirmuar çdo ditë, por është ndryshe në brezat e rinj, që kanë një sjellje shumë më të ndryshme karshi botës dixhitale. Ne duhet të jemi gati të ofrojmë shërbime dhe të jemi tërheqës edhe për ta. Komunikimi është baza që mund të japë siguri si dhe të plotësojë mangësitë në edukim financiar. Këtë ne përpiqemi ta realizojmë me punonjësit tanë, me mesazhe edukuese, të cilat në platformë dhe jo vetëm do të jenë më të shumta.
Përveç këtyre masave, që vetë bankat mund të ndërmarrin individualisht, apo nëpërmjet nismave të përbashkëta dhe aktiviteteve në kuadër të Shoqatës së Bankave, ka ende nevojë që vetë mjedisi ku qytetarët e bizneset operojnë, aktorët e tjerë të rëndësishëm të këtij ambienti të jenë më të orientuar e të favorizojnë përdorimin e këtyre kanaleve e platformave.
Ka ende mjaft për t’u bërë në drejtim të reduktimit të sasisë së cash-it në qarkullim, uljes së pagesave cash e për pasojë, orientimit gjithnjë e më shumë drejt përdorimit të instrumenteve të tjera, duke i dhënë rrugë përdorimit të platformave dixhitale. Në vetvete, rritja e përdorimit të këtyre platformave do të sjellë automatikisht edhe përmirësimin e vazhdueshëm të tyre, për të qenë gjithmonë një hap përpara asaj çfarë kërkohet nga përdoruesit e tyre.
A mendoni se situata e tanishme do të shërbejë si një nxitje për përdorim më të gjerë të e-banking, por edhe për një rritje të interesit për të investuar më shumë në sistemet e bankave, duke shtuar numrin e shërbimeve që mund të kryhen online?
Patjetër që po. Mund të jetë një përdorim i sforcuar në fillim dhe i bërë nga rrethana specifike, por jam e bindur që klientët që mësohen dhe e kalojnë fazën e parë të përshtatjes e shohin vlerën dhe avantazhin e përdorimit të këtij kanali shërbimi. Dhe kjo jo vetëm e lidhur me informacionin në çdo moment mbi llogaritë apo kursimin në kohë, por edhe me përfitime të drejtpërdrejta financiare, duke qenë se siç e kam shprehur edhe më lart, transaksionet e kryera në këtë platforme janë me komisione më të ulëta se sa ato të kryera në degët e bankës.
Si mund të nxitet përdorimi i mëtejshëm i e-banking me politika lehtësuese?
Përveç punës së drejtpërdrejtë individuale që banka bën me klientët, në kontekstin e edukimit financiar, është e nevojshme që i gjithë ambienti financiar dhe ekonomik në të cilin operojmë, të orientohet drejt platformave dixhitale. Janë disa nisma të përmendura tashmë edhe nga Banka e Shqipërisë në kuadër të Strategjisë Kombëtare të Pagesave si automatizimi i “instant payments”, apo karta lokale etj., të cilat do të ndihmonim mjaft në drejtim të krijimit të një terreni financiar më të automatizuar, më pak të varur nga cash-i fizik e për pasojë, më afër botës dixhitale.
Një ambient i tillë i bën më të lehta dhe më rezultative edhe përpjekjet, nismat e bankave në drejtim të edukimit financiar të klientëve, duke sjellë rezultate pozitive për të gjithë aktorët, klientët, institucionet shtetërore, bankat e në tërësi për vetë ekonominë. Nga ana tjetër, kjo i nxit bankat të vijojnë investimet në teknologji të reja, për të qenë gjithnjë të pranishme me avantazhet e këtyre teknologjive, që duhet thënë se janë vazhdimisht në evoluim e avancim, e për pasojë kërkojnë vazhdimisht investime financiare jo të vogla prej bankave, të cilat mund të vijojnë të mbështeten vetëm nga rritja e përdoruesve dhe e përdorimit në masë të gjerë të këtyre shërbimeve.
