Kërkohet me urgjencë ndihma e shtetit për sektorin privat

Ministri i Financave, Punës dhe Transfereve, Hekuran Murati, ka paralajmëruar pako të re të rimëkëmbjes ekonomike.

Ky propozim i Muratit është kundërshtuar nga opozita me arsyetimin se duhet të vazhdohet tëimplementohet Ligji për Rimëkëmbje Ekonomike, mirëpo nga njohësit e ekonomisë është mirëpritur pakoja e re për rimëkëmbje ekonomike. Ata thonë se fokusi më i madh duhet të jetë te bizneset e goditura nga pandemia.

Ministri i Financave, Punës dhe Transfereve, Hekuran Murati, në seancën e së të martës të Kuvendit të Kosovës gjatë fjalës së tij, ka paralajmëruar pako të re të rimëkëmbjes ekonomike. “Ne jemi në përgatitje. Shumë shpejt do ta keni edhe rishikimin e buxhetit. Ka qenë e pamundur të hartohet pakoja e rimëkëmbjes ekonomike pa e ditur hapësirën fiskale. Është dashur t’i monitorojmë të hyrat dhe shpenzimet në mënyrë që ta kemi të qartë se çfarë hapësire fiskale mund të përdorim për të krijuar këtë pako të rimëkëmbjes”, ka thënë Murati.

Reklama e sponzorizuar

Por nënkryetari i Kuvendit nga radhët e PDK-së, Bedri Hamza, ka thënë se gjendja ekonomike është e rëndë dhe se qeveria, sipas tij, duhet ta fillojë implementimin e Ligjit për Rimëkëmbje Ekonomike, pasi që pas gjashtë muajve ky ligj do të shfuqizohet. “Se gjendja ekonomike është e rëndë, tregojnë edhe shumë indikatorë makroekonomikë. Kemi shumë biznese që kanë falimentuar e shumë punëtorë që kanë humbur vendin e punës. Edhe borxhi publik është rritur. Shqetësuese mbetet që as në programin qeveritar nuk parashihet asnjë masë konkrete se si do të bëhet rimëkëmbja ekonomike e vendit pas Covid-19”, ka thënë deputeti Hamza.

Kryetari i Odës Ekonomike të Kosovës, Berat Rukiqi, ka thënë për gazetën “Epoka e re” se është i nevojshëm krijimi i pakos së re të rimëkëmbjes ekonomike. “Ne duhet ta kemi një analizë të thuktë pasi ka shumëindikatorë që janë më mirë sesa që kemi pritur, pasi ka një rritje të qarkullimit të bizneseve dhe tani duhet ta shohim se ku është e rëndësishme të intervenohet. Sigurisht se duhet të kemi një pako të re të rimëkëmbjes ekonomike pasi nuk mund të rikuperohen pasojat e pandemisë vetëm me veprime të cilat janë brenda sektorit privat”, ka thënë Rukiqi.

Ai ka thënë se rritja e fuqisë blerëse, eksportuesit dhe personat që kanë humbur vendet e punës duhet të jenë prioritet i linjës së pakos së re të rimëkëmbjes. “Çështja e subvencionit me paga më nuk është aktuale, sepse nuk kemi mbyllje të ekonomisë. Ne duhet të shohim sesi mund ta rrisim fuqinë blerëse më shumë dhe si mund të ndikojmë në krijimin e vendeve të reja të punës.

Këtu mendoj se ka hapësirë të përkrahet pjesa e eksportit. Pra, e rëndësishme është të ruhet fuqia blerëse dhe të përfshihet pjesa për punëtorët që kanë humbur vendet e punës, pra t’u ndihmohet atyre dhe të mendohet për gjetjen e punës tjetër për ta”, ka thënëRukiqi.

Visar Vokrri, hulumtues nga “Riinvest”, ka thënë për gazetën “Epoka e re” se zotimet qeveritare duhet të implementohen pavarësisht se cilës parti politike i takojnë pasi, sipas tij, bizneset planet i orientojnë bazuar në zotimet publike.

“Zotimet e qeverisë duhet të merren seriozisht, pavarësisht se ishin zotime të një qeverie paraprake, ato zakonisht preferencohen në planet investive të bizneseve në sektorin privat. Pra, kur një zotim publik për implementim është i rregulluar me ligj dhe nuk implementohet, kjo mund të ndikojë në aktivitetin ekonomik të sektorit privat.

E themi këtë për shkak se bizneset i marrin seriozisht dhe të zotueshme premtimet e qeverisë dhe kësisoj aktivitetet e tyre i bazojnë në zotimet e qeverisë. Prandaj, konsideroj se ligji i cili është votuar në vitin e kaluar në Kuvendin e Kosovës, i tillë duhet të fillojë të implementohet. Sektori privat ka hyrë në pritje dhe ato pritje duhet të realizohen dhe kjo mund të ndikojë në tkurrje të sektorit privat”, ka thënë Vokrri.

Sipas tij, nëse qeveria aktuale konsideron se Ligji është i paimplementueshëm, me delikatesë duhet ta hartojë pakon e re të rimëkëmbjes dhe prioritet të jenë sektorët e goditur nga pandemia. “Nga kjo qeveri, pavarësisht se ende s’kemi plan konkret, është thënë se ligji i rimëkëmbjes, si i tillë, s’mund të implementohet dhe nëse kemi plan të ri, edhe pse jemi vonuar në planin e rimëkëmbjes, konsideroj se qasja duhet të jetë mëselektive dhe mos të kemi qasje gjithëpërfshirëse për të gjithë sektorët pa dallim, pasi kriza pandemike ka pasur pasoja më të mëdha për disa sektorë, rrjedhimisht dhe qasja s’duhet të jetë uniforme. Fokusi më i madh duhet të jetë te bizneset e goditura, në mënyrë që edhe rimëkëmbja të jetë në fund e barabartë për të gjithë”, ka deklaruar Vokrri.

Njohësi i çështjeve ekonomike, Safet Gërxhaliu, ka thënë për “Epokën e re” se Kosova është në pozitën e fundit sa i përket mbështetjes për biznese dhe për qytetarët. “Nëse bëhet një analizë e mbështetjes sështeteve të rajonit ndaj bizneseve dhe qytetarëve,Kosova është në pikën e fundit. Mal i Zi i ka ndarë mëtepër se 1 miliard e 600 euro, Shqipëria tre miliardëeuro, Maqedonia më tepër se 4 miliardë euro, kurse Kosova deri më sot vetëm 269 milionë euro ndihmëpër qytetarët dhe bizneset.

Kjo dëshmon më se miri qasjen e institucioneve për t’i mbështetur bizneset dhe qytetarët. Duhet të draftohet një pako e re për rimëkëmbje ekonomike e cila do të ketë qasjegjithëpërfshirëse dhe e cila do t’i ketë target ndërmarrjet e vogla dhe të mesme, si dhe bizneset familjare. Jo pako nga e cila do të përfitojnë vetëm kompanitë e mëdha të cilat në kohën e pandemisë ishin përfitueset më të mëdha”, ka thënë Gërxhaliu, i cili ka shtuar se vendeve të rajonit u duhet një apo dy vjet për rimëkëmbje ekonomike, ndërkaq Kosovës i duhet dyfishi i kësaj kohe.