Gjatë viteve ka pasur mendime dhe opinione të shumta për kriptovalutat. Sigurisht që, në varësi të hulumtimit të tyre, disa nga këto mendime janë më të vlefshme se të tjerat, pavarësisht nga sa janë të hulumtuar mirë. Megjithatë, paralelizmi midis një eksperimenti të dështuar të parave shqiptare që përfundoi si një Skemë Piramidale dhe Bitcoin-it është një urë shumë e largët.
Historia e Skemës Shqiptare Ponzi
Gjithmonë ka diçka që ia vlen të mësohet në lidhje me përpjekjet e mëparshme për përçarjen e sektorit financiar. Në Shqipëri, një industri alternative e financave u shfaq dekada më parë për të rivalizuar sistemin bankar.
Në letër, ideja ishte perfekte, megjithatë shpejt doli se nuk ishte gjë tjetër veçse një skemë piramidale. Marketingu i mirë dhe premtimet gati të pamundura janë gjithmonë diçka për të qenë i kujdesshëm. Në atë moment, kur një gjë është shumë mirë për të qenë e vërtetë, gjëja më e mirë për t’u bërë është të shmanget krejtësisht.
Ajo që e bën interesante historinë e Skemës Piramidale Shqiptare është mënyra se si ajo la të kuptohej si një shkallë e lirisë financiare dhe decentralizimit. Fatkeqësisht, disa njerëz – me pak njohuri mbi këto çështje – do të bëjnë shpejt paralele me kriptovalutat moderne.
Përdoruesit janë në kontroll të plotë të parave të tyre, megjithatë, para së gjithash, vlera e kriptove mbetet spekulative. Konsiderimi i industrisë së kriptove si një Skemë Piramidale është e pamje e paarsimuar dhe, në rastin më të mirë, e painformuar. Një gjë e qartë është se si rregullatorët e shqyrtojnë Bitcoin-in dhe kriptovalutat e tjera.
Shumë e shohin këtë si një problem, edhe pse mund të jetë një avantazh i rëndësishëm gjithashtu. Një kornizë e njohur ligjore për kriptovalutën do të parandalojë mashtrimet, Skemat Piramidale dhe aktivitetet e tjera me qëllim të keq. Për fat të keq, industria e kriptove e ka nxjerrë pjesën e saj të aktivitetit kriminal në mënyrë të përsëritur, duke e bërë më të vështirë për ata që duan ta rregullojnë këtë industri.
Ekziston edhe lidhja me krimin e organizuar, i cili vazhdon të ndjekë kriptovalutat si Bitcoin dhe Monero. Bankat qendrore kanë paralajmëruar për këto rreziqe, por kjo nuk garanton cilësimin e këtyre monedhave si Skemë Piramidale. Mund të ketë disa paralele konceptuale, por kjo është e mjaftueshme.
Çfarë është ajo që njerëzit gabojnë
Duke lexuar më tej artikullin e FT-së, përmendet se si industria është e qëndrueshme vetëm kur vazhdojnë të vijnë para të reja. Ndërsa investitorët e rinj janë një shtesë e mirëpritur për këtë industri, investitorët e moshuar nuk po “ngrohen në diell”. Më konkretisht, një Skemë Piramidale do të bëjë investitorët e vjetër të tërheqin paratë e tyre sapo paratë e reja të hyjnë në treg. Fatkeqësisht, me Bitcoin dhe kriptovaluta të tjera, nuk është kështu.
Shumë mbajtës afatgjatë të monedhave në këtë industri do të vazhdojnë të grumbullojnë para në çdo rënie. Kjo është një shenjë e kërkesës së dukshme për zgjidhje financiare të decentralizuara që veprojnë përtej kapjes së bankave dhe qeverive.
Lista e të pasurve me Bitcoin tregon se, vitet e fundit, llogaritë po mbajnë një sasi të konsiderueshme të furnizimit dhe nuk po i lëvizin monedhat e tyre. Për më tepër, artikulli përshkon ndryshimet thelbësore midis kriptovalutës dhe këtyre Skemave Piramidale shqiptare.
Së pari, Bitcoin dhe kriptomonedhat nuk janë skema të pasurimit të shpejtë, pasi industria ende nuk është pjekur, edhe pas njëmbëdhjetë vjetësh. Vetëm tani, institucionet po tregojnë pak interes në këto tregje, duke konfirmuar se ka më shumë punë në horizont.
Së dyti, Kriptovaluta është një depo me vlerë dhe një mbrojtje kundër inflacionit, pavarësisht paqëndrueshmërisë së saj. Çdo hulumtim bazik do të nxjerrë në pah këto aspekte.
