Banka UBS e Zvicrës kohët e fundit u kërkoi punonjësve të saj në internet të zbulojnë përkatësinë e tyre etnike. Por a është e ligjshme një pyetje e tillë?
Të anketuarit kanë zgjedhjen midis katër kategorive: aziatike, të zezë, latino-amerikane dhe të bardhë. Një opsion tjetër është “dy ose më shumë grupe etnike” dhe “grup tjetër etnik”. Zgjedhja e fundit është “pa përgjigje”. Përgjigja e këtij pyetësori mbetet opsionale, megjithatë. Për të ilustruar dokumentin, banka vendosi një fotografi me tetë gota ekspres në ngjyra që variojnë nga e zeza në të bardhë në kafe. “Kjo qasje krijoi debate mes punonjësve”, me disa që shprehnin bezdi, sipas një raporti në mediat zvicerane, transmeton albinfo.ch.
Nga ana ligjore, ligji zviceran i punësimit ndalon diskriminimin ndaj punonjësve në bazë të moshës, fesë, racës, paaftësisë dhe përkatësisë politike. Sidoqoftë, ligji nuk ndalon shprehimisht të bëhen pyetje të tilla.
Qëllimi i UBS në dërgimin e pyetësorit tek punonjësit e tij ishte “për të promovuar më tej çështjet e diversitetit, barazisë dhe përfshirjes”, sipas zëdhënësit të bankës. “UBS dëshiron të ketë një pasqyrë më të mirë të përbërjes etnike të stafit të saj, në mënyrë që të identifikojë dhe adresojë çdo sfidë që lidhet me nocionin e përkatësisë etnike.”
Daniela Frau, drejtuese e çështjeve të diversitetit në Universitetin e Cyrihut, vuri në dukje se një studim i tillë do të përfitojë nga punonjësit. Sidoqoftë, ekspertja e burimeve njerëzore, Ann Forster, tha se punonjësit e UBS u befasuan nga pyetësori, sepse “ne nuk jemi mësuar me anketime të tilla në Zvicër”, transmeton tutje albinfo.ch.
Ato janë më të zakonshme në vendet e tjera. Për shembull, në SHBA, të gjitha bizneseve me më shumë se 100 punonjës u kërkohet me ligj të kryejnë një mbledhje të tillë të të dhënave për të treguar sesi gratë dhe pakicat përfaqësohen në kompanitë dhe administratën private, si dhe në sektorë dhe rajone.
Në Zvicër, një qasje e tillë është e rrallë, por gjërat mund të ndryshojnë.
“Nëse një kompani është e përkushtuar ndaj diversitetit dhe dëshiron të monitorojë nëse ka çështje diskriminimi ose pabarazie, atëherë një mbledhje e tillë e të dhënave është e nevojshme”, vuri në dukje Frau.
A ka ndonjë pyetje tjetër që një kompani zvicerane nuk lejohet t’i bëjë një punonjësi të ardhshëm ose aktual?
Përveç pyetjeve të natyrës personale të përmendura më lart, ato në lidhje me orientimin seksual, statusin martesor, situatën familjare ose planet për shtatzëni janë rreptësisht të ndaluara.
Siç është pyetja në lidhje me statusin ose planet e vaksinimit të punonjësit.
