Në Europë kostoja e energjisë elektrike është në rritje. Çmimet kanë qenë në rritje vazhdimisht këtë vit, pasi rimëkëmbjet ekonomike po fillonin. Por ato kanë arritur kulmin në javët e fundit. Që nga fillimi i shtatorit, çmimet e energjisë me shumicë në Gjermani dhe Francë janë rritur përkatësisht me 36% dhe 48%. Ata tani po shkojnë në rreth 160 € (189 dollarë) për megavat/orë, një nivel rekord. Në Britani çmimet janë në një nivel prej 385 £ (532 dollarë), nga 147 £ disa javë më parë. Çfarë e shpjegon këtë rritje.
Një problem është furnizimi me gaz natyror, i përdorur për të prodhuar rreth një të pestën e energjisë elektrike të Europës. Mungesat e kanë rritur çmimin e saj dhe kështu çmimin e energjisë elektrike. Rreth një e treta e furnizimit europian vjen nga Rusia; një e pesta tjetër vjen nga Norvegjia. Të dy vendet janë goditur me ndërprerje, të tilla si një zjarr në një fabrikë përpunimi në Siberi, duke shkaktuar furnizim më të ulët se sa pritej. Blerësit europianë, siç janë kompanitë kombëtare të gazit, kanë kërkuar nga tregu i gazit të lëngshëm natyror (LNG) për të kompensuar mungesën. Por atyre iu është dashur të konkurrojnë me blerësit në Kinë dhe Japoni, ku kërkesa për LNG po rritet. Midis janarit dhe korrikut importet e LNG në Europë ishin 15% nën vëllimin e vitit të kaluar, vëren Graham Freedman, një analist në Wood Mackenzie, një firmë kërkimore. Për më tepër, Europa pësoi një dimër të ftohtë dhe të zgjatur që konsumoi inventarët. Ata janë rreth 25% nën mesataren e tyre afatgjatë.
Zakonisht ndërmarrjet euopiane i përgjigjen çmimeve të larta të gazit duke përdorur më shumë qymyr. Por çmimi i qymyrit është gjithashtu në nivele të larta rekord pas kërkesës kineze për energji elektrike dhe mungesës së prodhimit. Kostoja e lejeve europiane të karbonit është gjithashtu në nivele rekord. Këto i japin mbajtësit të drejtën të lëshojë një sasi gazrash serrë. Për shkak se djegia e qymyrit lëshon më shumë sesa djegia e gazit natyror, lejet e shtrenjta të karbonit i shtojnë edhe më shumë çmimit.
Një faktor tjetër është era ose mungesa e saj. Rreth një e dhjeta e energjisë së Europës prodhohet nga era. Në disa vende, përfshirë Gjermaninë dhe Britaninë, pjesa është dyfishi i asaj. Kohët e fundit, megjithatë, ajri ka qenë jashtëzakonisht i qetë. Në Gjermani, për shembull, gjatë dy javëve të para të shtatorit prodhimi i energjisë së erës ishte 50% nën mesataren e tij pesëvjeçare, thotë Roy Manuell i ICIS, një firmë kërkimore.
Çmimet e larta të energjisë janë më të theksuara në Britani. Kjo për shkak se ajo është veçanërisht e varur nga gazi dhe era. Të dy burimet prodhojnë rreth 60% të energjisë elektrike britanike, pothuajse dyfishi i mesatares europiane. Një faktor tjetër është se Britania është më pak e lidhur se sa fqinjët e saj me rrjetin europian, gjë që ndihmon në përhapjen e ofertës dhe kërkesës për energji elektrike në të gjithë kontinentin dhe kështu i bën çmimet më pak të paqëndrueshme. Ky problem u komplikua këtë javë kur një ndërlidhës midis Britanisë dhe Francës u mbyll për shkak të një zjarri.
Analistët presin që çmimet të mbeten të larta gjatë gjithë dimrit, kur kërkesa për ngrohje dhe energji të arrijë kulmin. Ky është një lajm i keq për konsumatorët europianë, të cilët do të përballojnë pjesën më të madhe të kostos. Disa vende tashmë po përpiqen t’i mbrojnë ato. Në Spanjë kabineti miratoi masa emergjente për të vendosur një kufi në çmimin e gazit dhe fitimet e kompanive të shërbimeve. Qeveria italiane po rishikon sesi llogariten faturat e energjisë elektrike. Por politikëbërësit nuk do të jenë në gjendje të mbrojnë konsumatorët nga ndikimet më ekstreme të mungesës së gazit natyror. Disa analistë mendojnë se një dimër veçanërisht i ftohtë mund të shkaktojë ndërprerje. Faturat e shërbimeve mund të jenë shqetësimet më të vogla të Europës./theeconomist/
