Në 1.377 këmbë nën nivelin e detit, Finlanda po krijon një vend të përhershëm për të ruajtur mbetjet e saj bërthamore për shekujt në vijim. Objekti do të hapet në vitin 2024, raportoi Revista Science.
Shumë vende në Evropë po largohen nga energjia bërthamore. Pas vitit të ri, Gjermania mbylli tre nga gjashtë termocentralet e saj funksionale bërthamore, ndërsa ajo kthehet në format e rinovueshme të energjisë në afat të gjatë. Franca dhe Belgjika kanë njoftuar gjithashtu plane të ngjashme për t’u larguar nga energjia bërthamore, por Finlanda duket se po shkon në anën tjetër, pasi aktualisht po ndërton një tjetër central bërthamor.
Finlanda është një vend relativisht i vogël për nga madhësia dhe shumica e 5.5 milionë banorëve të saj banojnë në pjesën jugore të vendit. Vendi renditet, i 216-ti për nga dendësia e popullsisë dhe me shumicën e termocentraleve të saj bërthamore të vendosura në anën veriore të vendit, rreziku për jetën e njerëzve për shkak të një aksidenti është ulur ndjeshëm.
Me 1600 MW, reaktori më i madh bërthamor në botë do të vihet në funksion më vonë këtë vit dhe Finlanda duhet të sigurojë mbetjet bërthamore që do të prodhojë ndërsa vazhdon në këtë rrugë.
Vendi kishte filluar procesin e identifikimit të vendeve të mundshme për ruajtjen afatgjatë të mbetjeve të tij bërthamore dhe në vitin 2000 u zgjodh një ishull i vendosur në Olkiluoto, në brigjet perëndimore të vendit. Qyteti i afërt i Eurajoki nuk është i panjohur për energjinë bërthamore, me pothuajse të gjithë në qytet që kanë një mik ose një të afërm që ka punuar në një nga dy termocentralet bërthamore që ndodhen aty pranë. Një e treta është në rrugën e funksionimit.
Finlanda përdor reaktorët e ujit të vluar (BWRs), për gjenerimin e energjisë, por për ruajtjen e mbetjeve ka nevojë për një vend të papërshkueshëm nga uji, të cilin kompania e ndërtimit, Posiva, e gjeti nën një shkëmb.
Aty pranë ndodhen dy thyerje tërmeti që mund të aktivizohen pas epokës së ardhshme të akullit, por duke qenë se objekti ndodhet pikërisht midis tyre, pritet të mbetet inerte ndaj aktivitetit sizmik.
Shufrat e karburantit të shpenzuar shpesh kalojnë dekada duke u ftohur në një pishinë të përkohshme uji, por që ato të ruhen, uji do të thithet nga robotët në një dhomë prej çeliku inox, e mbuluar nga mure betoni 4,25 metra të trashë, raportoi Science Magazine.
Shufrat do të futen më pas në bombola prej gize, të cilat do të vendosen në një kuti bakri me gaz inert, argon, të mbushur mes tyre për të krijuar një atmosferë jo reaktive. Fushat e bakrit do të varrosen në dysheme tunelesh dhe do të mbushen me argjilë bentonite, që do të thithë ujin dhe do ta parandalojë atë të arrijë në karburant. Tunelet do të mbulohen me beton, për të mos u shqetësuar për 100,000 vjet, si vendi i fundit i pushimit të karburantit bërthamor.
Vendi pritet të fillojë funksionimin në vitin 2024 ose 2025 dhe të mbetet funksional deri në vitin 2120, pas së cilës do të mbyllet përgjithmonë. /radioplus.fm/
