Komisioni Europian ka përfshirë edhe shtetet e Ballkanit Perëndimor në projektin e tranzicionit të prodhimit të energjisë elektrike nga termocentralet me qymyr në përmbushjen e qëllimit të uljes së emetimeve neto të dioksidit të karbonit në zero deri në vitin 2050.
Bëhet fjalë për ofrimin e asistencës teknike për 14 rajone europiane, në mënyrë që të ndihmohet mbyllja sa më shpejt e termocentraleve dhe ndërtimi i burimeve të tjera të energjisë në vend të tyre.
Termocentralet me qymyr përbëjnë 43% të kapaciteteve totale të prodhimit të energjisë elektrike në Ballkanin Perëndimor. Shtetet e rajonit, paguajnë gjithsej 72.7 milionë Euro në subvencione direkte për prodhimin e energjisë elektrike nga qymyri.
Ky projekt ofron mbështetje financiare për mbylljen e termocentraleve në Bosnje-Hercegovinë, Serbi, Kosovë, Malin e Zi dhe në Maqedoninë e Veriut.
Qymyri është njëri nga burimet kryesore për prodhimin e energjisë elektrike në Kosovë ku ka më shumë se 10 miliardë tonelata qymyr dhe si e tillë është vendi i pestë në botë për nga sasia e këtij resursi.
Gjithsesi aktivizimi i përkohshëm i termocentraleve po ndodh përsëri në pjesën më të madhe të Europës për shkak të rritjes së çmimeve të energjisë për shkak të krizës ukrainase.
Synimi kryesor është zëvendësimi i qymyrit me gaz si një zgjidhje kalimtare në periudhën e caktuar dhe të vënies në punë të sa më shumë burimeve të rinovueshme të prodhimit në vitin 2050, si hidrocentralet, termocentralet diellore dhe fermat me të vërtetë.
Djegia e qymyrit është burimi më i madh i ndotjes së ajrit në Ballkanin Perëndimor, me termocentralet që janë ndotësit më të mëdhenj. Ndotësit më të mëdhenj përfshijnë ndërmarrjet e mëdha, funksionimi i të cilave kërkon sasi të madhe furnizimi me energjie. Këto përfshijnë uzinat e çelikut, fabrikat e çimentos, rafineritë dhe pikat e tjera të nxehta të ndotjes në nivel lokal dhe më gjerë.
Qymyri përdoret gjithashtu në industrinë e rëndë, për ngrohje – në stacionet e ngrohjes, në dhomat e kaldajave dhe në shtëpia. Kështu, kalimi tek përdorimi i lëndëve më të pastra për përftimin e energjisë, do të eleminonte shkakun më të madh individual të ndotjes së ajrit./Klan News/
