Gjigandi norvegjez i plehrave Yara thotë se donatorët duhet urgjentisht të mbyllin boshllëkun e financimit të programit ushqimor prej 10 miliardë dollarësh të OKB-së për të shmangur një katastrofë pasi sanksionet ndaj plehrave ruse dhe problemet e eksportit të grurit të Ukrainës kanë krijuar një tronditje ekstreme globale.
“Bota e ka kuptuar se ushqimi mund të jetë një armë dhe aktualisht po përdoret,” i tha Reuters Svein Tore Holsether, CEO i Yara International, një nga furnizuesit më të mëdhenj në botë të lëndëve ushqyese të bimëve, në margjinat e Forumit Ekonomik Botëror në Davos.
Ai tha se ndikimi i drejtpërdrejtë i sanksioneve ruse ka hequr të paktën 15% të furnizimit global të plehrave dhe ndikimi indirekt ishte edhe më i rëndë për shkak të ndërprerjeve të zinxhirëve të furnizimit dhe ndikimit të rritjes së çmimit të gazit.
“Ne duhet të punojmë për një përgjigje emergjente për më të cenuarit. Për këtë ne kemi nevojë urgjente për të zhbllokuar fondet e programit botëror të ushqimit (WFP), i cili ka një hendek financimi prej 10 miliardë dollarësh,” tha ai.
David Beasley, drejtori ekzekutiv i Programit Botëror të Ushqimit të Kombeve të Bashkuara, tha këtë muaj edhe para luftës në Ukrainë rreth 276 milionë njerëz ishin të uritur në mbarë botën.
WFP besohet të përballet me një mungesë fondesh prej 10 miliardë dollarësh pasi çmimet e ushqimit, karburantet dhe kostot e transportit po rriten në qiell, ndërsa donatorët si vendet e Gjirit të pasura me naftë nuk po kontribuojnë me fondet e dakorduara.
Rreth 25 milionë ton misër dhe drithëra janë bllokuar në portet e Detit të Zi për shkak të luftës në Ukrainë dhe eksportet ruse të drithërave dhe plehrave janë ndërprerë gjithashtu nga sanksionet.
“Aktualisht, ne kemi një kombinim ekstrem të ngjarjeve kur furnizimet me ushqime po bien, furnizimet me plehra po bien, furnizimet me gaz dhe çmimet për gazin dhe plehrat po rriten,” tha Holsether. Prodhimi global i plehrave varet shumë nga gazi natyror dhe BE-ja merr 40% të gazit të saj nga Rusia.
Në mars, Yara shkurtoi prodhimin e amoniakut dhe uresë për shkak të rritjes së çmimeve të gazit, por që atëherë ka rikthyer plotësisht prodhimin. “Ne duhet të ndërtojmë një sistem që është më pak i varur nga Rusia dhe është më i gjelbër duke përfshirë përdorimin e energjisë së rinovueshme për prodhimin e plehrave,” tha Holsether.
OKB-ja klasifikon mbi gjysmë milioni njerëz në Etiopi, Madagaskarin jugor, Sudanin e Jugut dhe Jemenin në fazën më të rëndë të pasigurisë akute ushqimore. Afrika në përgjithësi është ndër rajonet më të goditura. Yara ka dhuruar 18,000 ton plehra në Ganë dhe ka rënë dakord për 40,000 ton të tjerë shpërndarje, duke pritur që me pjesën e dhuruar çmimi mesatar të ulet./Scan TV/
