Bordi Ekzekutiv i FMN-së miratoi një marrëveshje në vlerë prej 80.12 milionë SDR (rreth 100 milionë euro) dhe një RSF në shumën prej 61.95 milionë SDR (rreth 78 milionë euro), për të mbështetur politikat ekonomike të Kosovës.
FMN njofton se Kosova është vendi i parë në Evropë që merr financim.
Pas një rikuperimi të fortë nga pandemia COVID-19, rritja u moderua në vitin 2022 dhe inflacioni u përshpejtua në nivele dyshifrore kryesisht për shkak të rritjes së çmimeve ndërkombëtare të mallrave të shkaktuara nga lufta e Rusisë në Ukrainë.
Goditja negative e kushteve të tregtisë ndikoi negativisht në të ardhurat e disponueshme të familjeve dhe përfitimin e biznesit.
Thithja e ulët e investimeve publike dhe kushtet më të shtrënguara financiare kontribuan gjithashtu në rritjen më të dobët.
Autoritetet e zbutën siç duhet krizën, ndërkohë që rindërtonin rezervat fiskale dhe ato ndërkombëtare.
Sektori financiar ka përballuar mirë goditjet e njëpasnjëshme dhe kreditë me probleme mbeten të ulëta.
Trajtimi i çështjeve strukturore afatgjata, si mbyllja e boshllëqeve të infrastrukturës dhe qeverisjes, zvogëlimi i varësisë së Kosovës nga qymyri dhe promovimi i efikasitetit të energjisë, mbeten vendimtare për ta bërë rritjen afatmesme më të lartë dhe më të gjelbër, dhe për të reduktuar mbështetjen e Kosovës në rrjedhat e diasporës, raporton RTKlive.
Programi i mbështetur nga FMN në kuadër të SBA-së paraprake do të zbusë materializimin e rreziqeve negative dhe do të mbështesë reformat strukturore për të forcuar qeverisjen fiskale dhe financiare dhe për të rritur rritjen.
Marrëveshja do të zgjerojë hapësirën fiskale të Kosovës për zbutjen e ndryshimeve klimatike dhe përpjekjet për përshtatje, do të shfrytëzojë sinergjitë me mbështetje tjetër zyrtare dhe do të ndihmojë në katalizimin e investimeve private në energjinë e gjelbër.
Pas diskutimit të Bordit Ekzekutiv, Gita Gopinath, Zëvendës Drejtoresha e Parë Menaxhuese dhe Ushtruese e Detyrës së Kryesuesit të Bordit, mirëpriti marrëveshjen.
“Jam i kënaqur që Bordi Ekzekutiv i FMN-së ka miratuar dy aranzhime të reja të Fondit për Kosovën, duke përfshirë një Marrëveshje Stand-by dhe një marrëveshje në kuadër të Lehtësimit të Qëndrueshmërisë dhe Qëndrueshmërisë – e para në Evropë”, tha ajo.
Pas tejkalimit të suksesshëm të sfidave të paraqitura nga pandemia COVID-19, rritja e Kosovës në vitin 2022 u zbut nga pasojat e luftës së Rusisë në Ukrainë.
Çmimet më të larta dhe më të paqëndrueshme të mallrave nxitën inflacionin dhe tronditja negative e kushteve të tregtisë ndikoi negativisht në të ardhurat e disponueshme.
Politikat e kujdesshme fiskale të autoriteteve dhe kuadri mbështetës i synuar gjerësisht ndihmuan në rindërtimin e hapësirës fiskale duke zbutur ndikimin e krizës së kostos së jetesës.
Tani nevojitet një përzierje e fortë politikash për të mbështetur rimëkëmbjen dhe për të arritur objektivat e reformës.
Respektimi i tavanit të deficitit të rregullave fiskale do të ofrojë një impuls të moderuar të aktivitetit në vitin 2023, duke ndihmuar ekonominë të zbutet, ndërkohë që do të kontribuojë në ankorimin e borxhit publik në afat të mesëm.
Përveç kësaj, shpenzimet buxhetore duhet të vendosin një ekuilibër më të mirë midis transfertave sociale dhe promovimit të transformimit ekonomik, madhësia e alokimeve totale duhet të reduktohet dhe thithja e investimeve publike duhet të rritet, duke forcuar menaxhimin e investimeve publike.
Rritja e qeverisjes së sektorit financiar do të kërkojë forcimin e qeverisjes së bankës qendrore dhe forcimin e kapacitetit të bankës qendrore për mbikëqyrjen e sektorit financiar.
Rritja e perspektivave afatmesme të rritjes dhe zvogëlimi i varësisë së vendit nga flukset e diasporës do të kërkojë avancimin e agjendës së reformave strukturore dhe mbylljen e boshllëqeve të infrastrukturës dhe qeverisjes. Për më tepër, bërja e rritjes më e gjelbër kërkon reduktimin e varësisë së Kosovës nga qymyri dhe rritjen e efikasitetit të energjisë.
Në këtë sfond, programi i mbështetur nga FMN nën SBA – të cilin autoritetet synojnë ta trajtojnë si parandalues duke pasur parasysh mungesën e një nevoje të bilancit të pagesave në bazë – do të zbusë materializimin e rreziqeve negative, ndërsa veprimet e politikave do të përmirësojnë fiskale dhe financiare qeverisjen dhe rritjen e rritjes.
“Nga ana tjetër, RSF Lehtësia e Rezistencës dhe Qëndrueshmërisë (RSF-program i FMN-së) do të mbështesë veprimet për zbutjen dhe përshtatjen ndaj ndryshimeve klimatike, do të shfrytëzojë sinergjitë me mbështetje të tjera zyrtare dhe do të ndihmojë në katalizimin e investimeve private në energjinë e gjelbër. RSF përputhet ngushtë me Strategjinë e re të Energjisë së Kosovës për 2023–32, e cila u miratua nga Parlamenti në fillim të vitit 2023”, thuhet në komunikatën e FMN-së.
