Një marrëveshje globale për të siguruar që kompanitë e mëdha të paguajnë një normë minimale tatimore prej 15 përqind dhe ta bëjë më të vështirë për ta që të shmangin taksimin, u pajtua nga 136 vende të botës.
Organizata për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik (OECD) tha se katër vende – Kenia, Nigeria, Pakistani dhe Sri Lanka – nuk i ishin bashkuar akoma marrëveshjes, por se vendet që qëndronin pas marrëveshjes së bashku përbënin mbi 90 përqind të ekonomisë globale.
Çfarë do të thotë në praktikë dhe si do t’i ndryshojë gjërat? Këtu janë pikat kryesore të marrëveshjes.
Pse një taksë minimale globale?
Me buxhetet e tendosura pas krizës COVID -19, shumë qeveri duan më shumë se kurrë të dekurajojnë kompanitë shumëkombëshe nga zhvendosja e fitimeve dhe të ardhurave nga taksat në vendet me taksa të ulëta, pavarësisht se ku bëhen shitjet e tyre.
Gjithnjë e më shumë, të ardhurat nga burimet jo -materiale, të tilla si patentat e ilaçeve, softuerët dhe honoraret mbi pronësinë intelektuale, kanë migruar në këto juridiksione, duke i lejuar kompanitë të shmangin pagimin e taksave më të larta në vendet e tyre tradicionale.
Taksat minimale dhe dispozitat e tjera synojnë t’i japin fund dekadës së konkurrencës tatimore midis qeverive për të tërhequr investime të huaja.
Si do të funksiononte një marrëveshje?
Shkalla minimale e taksës globale do të zbatohej për fitimet jashtë shtetit të firmave shumëkombëshe me 750 milionë euro shitje në nivel global.
Qeveritë akoma mund të vendosin çfarëdo norme të taksës së korporatës lokale që duan, por nëse kompanitë paguajnë norma më të ulëta në një vend të caktuar, qeveritë e tyre vendase mund të “mbushin” taksat e tyre në minimumin 15 përqind, duke eleminuar përparësinë e zhvendosjes së fitimeve.
Irlanda në veçanti ishte fillimisht kundër marrëveshjes, por e hoqi rezistencën pasi kërkoi garanci se nuk do të detyrohej të rriste më tej taksën e korporatave. Nivelet e ulëta të taksimit të korporatave të vendosura në 12.5 përqind kanë qenë një gur themeli i politikës së saj ekonomike që nga vitet 1990.
Një gjurmë e dytë e rishikimit do të lejojë vendet ku të ardhurat fitohen të tatojnë 25 përqind të të ashtuquajturit fitim të tepërt të shumëkombëshave më të mëdhenj të përcaktuar si fitim mbi 10 përqind të të ardhurave.
Çfarë ndodh më pas?
Pas marrëveshjes së së Premtes mbi detajet teknike, hapi tjetër është që ministrat e financave nga Grupi i 20 fuqive ekonomike të miratojnë zyrtarisht marrëveshjen, duke hapur rrugën për miratim nga udhëheqësit e G20 në një samit në fund të tetorit.
Sidoqoftë, mbeten pyetje në lidhje me pozicionin e SHBA -së i cili varet pjesërisht nga një reformë e brendshme e taksave që administrata Biden dëshiron të shtyjë përmes Kongresit Amerikan.
Marrëveshja bën thirrje që vendet ta sjellin atë në ligj në 2022 në mënyrë që të hyjë në fuqi deri në vitin 2023, një afat kohor jashtëzakonisht i ngushtë duke pasur parasysh që marrëveshjeve të mëparshme të taksave ndërkombëtare u deshën vite për t’u zbatuar.
Vendet që kanë krijuar vitet e fundit taksat kombëtare të shërbimeve dixhitale do të duhet t’i shfuqizojnë ato.
Cili do të jetë ndikimi ekonomik?
OECD, i cili ka drejtuar negociatat, vlerëson se taksa minimale do të gjenerojë 150 miliardë dollarë (129.6 miliardë euro) në të ardhura shtesë nga taksat globale çdo vit.
Të drejtat tatimore mbi fitimin prej më shumë se 125 miliardë dollarësh (107.9 miliardë euro) do të zhvendosen në vendet ku fitohen nga vendet me taksa të ulëta ku ato janë rezervuar aktualisht.
Ekonomistët presin që marrëveshja do të inkurajojë shumëkombëshet të riatdhesojnë kapitalin në vendin e tyre të selisë, duke i dhënë një shtysë këtyre ekonomive.
Sidoqoftë, zbritjet dhe përjashtimet e ndryshme të përfshira në marrëveshje janë krijuar në të njëjtën kohë për të kufizuar ndikimin në vendet me taksa të ulëta si Irlanda, ku shumë grupe amerikane bazojnë operacionet e tyre evropiane./SCAN TV/
