Energjia e ripërtëritshme do të bëhet burimi kryesor i energjisë elektrike në botë brenda tre viteve, zbulojnë të dhënat e reja.
Kërkesa për energji elektrike është shumë e lartë dhe në rritje. Sipas Raportit të Tregut të Energjisë Elektrike të Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë 2023, 90 për qind e kërkesës së re nga tani deri në vitin 2025 do të mbulohet nga burimet e energjisë së pastër si era dhe dielli, së bashku me energjinë bërthamore.
Kjo rritje e prodhimit do të thotë që burimet e ripërtëritshme do të bëhen burimi më i madh i energjisë elektrike në botë brenda tre viteve duke siguruar 35 për qind të energjisë elektrike në botë dhe duke kaluar qymyrin.
“Kërkesa në rritje në botë për energji elektrike do të përshpejtohet, duke shtuar më shumë se dyfishin e konsumit aktual të energjisë elektrike të Japonisë gjatë tre viteve të ardhshme”, tha drejtori ekzekutiv i IEA-s, Fatih Birol.
“Lajmi i mirë është se burimet e ripërtëritshme dhe energjia bërthamore po rriten mjaft shpejt për të përmbushur pothuajse të gjithë këtë oreks shtesë, duke sugjeruar se jemi afër një pike kthese për emetimet e sektorit të energjisë.”
Nga vjen pjesa më e madhe e energjisë elektrike në botë?
Qymyri aktualisht siguron 10,325 teravat orë (TWh) energji elektrike në vit, 36 për qind e kërkesës totale. Një teravat orë është një njësi energjie e barabartë me prodhimin e një trilion vat për një orë.
Kjo e bën karburantin e pistë burimin numër një të energjisë elektrike në botë, të ndjekur nga burimet e ripërtëritshme (29 për qind), gazi (23 për qind) dhe bërthamore (9 për qind).
Por ky bilanc pritet të ndryshojë gjatë dy viteve të ardhshme.
Kërkesa e përgjithshme për energji elektrike do të rritet me 9 për qind nga tani deri në vitin 2025. Kjo rritje do të vijë kryesisht nga Kina, India dhe Azia juglindore, me projekte infrastrukturore dhe rritje të elektrifikimit që gjenerojnë kërkesë të madhe.
Rritja do të ‘dominohet’ nga burimet e ripërtëritshme dhe ato bërthamore.
Deri në vitin 2025, burimet e ripërtëritshme do të sigurojnë 10,799 TWh në vit, 35 për qind të kërkesës totale globale për energji elektrike. Qymyri, nga ana tjetër, do të sigurojë 33 për qind.
Gazi do të sigurojë 21 për qind të kërkesës totale për energji dhe bërthama e tokës do të sigurojë 10 për qind.
Çfarë do të thotë kjo për emetimet globale?
Rritja e elektrifikimit me energji të ripërtëritshme është shkak për optimizëm të kujdesshëm.
Por emetimet e sektorit të energjisë arritën një rekord të lartë në vitin 2022, me më shumë se 13 miliardë ton CO2 të emetuar.
IEA tani pret që emetimet të rriten deri në vitin 2025 përpara se të bien.
Kjo nuk është mjaft e shpejtë. Sipas Panelit Ndërqeveritar për Ndryshimet Klimatike, ne duhet të reduktojmë emetimet tona me 45 për qind deri në vitin 2030. Përparimi i ngadaltë i sektorit të energjisë është një shenjë e dobët për këtë qëllim, pasi ai qëndron në themel të shumë sektorëve të tjerë si industria e rëndë dhe transporti.
Dekarbonizimi i shpejtë do të kërkojë angazhim dhe investim të qeverisë.
“Qeveritë tani duhet të mundësojnë që burimet me emetim të ulët të rriten edhe më shpejt dhe të ulin emetimet në mënyrë që bota të sigurojë furnizime të sigurta me energji elektrike duke arritur qëllimet klimatike”, tha Birol.
