Rënia e Silicon Valley Bank (SVB), dështimi më i madh i bankës që nga viti 2008, ka ndezur alarmin në të gjithë botën, ndërsa qeveritë përpiqen të vlerësojnë ndikimin e saj në start-up-et e teknologjisë, institucionet e tjera financiare dhe madje edhe fondet e pensioneve.
Të hënën, presidenti amerikan Joe Biden, i siguroi amerikanët se sistemi bankar i vendit ishte i sigurt, duke u thënë atyre: “Depozitat tuaja do të jenë aty kur t’ju nevojiten”.
Rregullatorët amerikanë njoftuan të dielën hapat për të mbrojtur klientët dhe për të parandaluar më shumë “ekzekutime” bankare, pasi ata kapën dhe mbyllën një tjetër huadhënës në vështirësi, Signature Bank, e përfshirë në tregun e kripto-valutave.
Ndërsa SVB ishte huadhënësi kryesor për kapitalistët sipërmarrës të Silicon Valley dhe firmat e teknologjisë, duke përfshirë Etsy dhe Roblox, ajo gjithashtu ndihmoi kompanitë për financimin në anën tjetër të Atlantikut, duke i lënë ata të përpiqeshin të kuptonin, se si të aksesonin depozitat dhe të menaxhonin financat e tyre.
A është Europa e rrezikuar?
Rënia e SVB ka goditur stoqet e bankave Europiane, pavarësisht garancive nga Biden dhe politikëbërës të tjerë.
Paschal Donohoe, kreu i grupit të ministrave të financave të Eurozonës, i njohur si Eurogroup, tha të hënën se Europa nuk kishte “asnjë ekspozim të drejtpërdrejtë” ndaj SVB.
Më herët, komisioneri i ekonomisë i BE-së, tha se kolapsi i bankës amerikane nuk përbën një kërcënim serioz për stabilitetin financiar të Europës.
“Unë nuk mendoj se ne kemi një rrezik real të infektimit për momentin në Europë,” u tha Paolo Gentiloni gazetarëve në Bruksel, duke shtuar se BE-ja po monitoronte situatën në bashkëpunim të ngushtë me Bankën Qendrore Europiane.
Në SHBA, kur administrata Trump lehtësoi kërkesat rregullatore për bankat rajonale në vitin 2018, SVB e gjeti veten të përjashtuar nga rregulloret strikte të likuiditetit, që iu imponuan bankave të konsideruara si “sistematikisht të rëndësishme”, në vazhdën e krizës financiare të vitit 2008.
Ndryshimet në fakt, e lanë SVB-në dhe bankat e tjera të mesme, si shumë të vogla për t’u konsideruar ” sistematikisht të rëndësishme ” dhe të denja për një shqyrtim të madh, por qartësisht mjaft të mëdha për të shkaktuar një panik tregu kur ato dështojnë.
“Unë mendoj se në Europë, jemi pak më sistematikë kur bëhet fjalë për rregullimin. Mendoj se ky është një lajm i mirë”, tha Antonio Fatas, profesor i ekonomisë në shkollën e biznesit INSEAD.
“Unë mendoj se, për fat të keq, bankat duhet të rregullohen shumë. Ky është realiteti. Përndryshe, ne përfundojmë me një krizë pas tjetrës”.
Ndërhyrja e administratës Biden dhe mbrojtja e depozitave mbi kufirin normal prej 250,000 dollarë, ishte gjëja e duhur për t’u bërë dhe “e vetmja mënyrë për të stabilizuar sistemin bankar”, tha Fatas, duke shtuar se ai priste, që autoritetet në Europë të bënin të njëjtën gjë, nëse do të ndodhej në të njëjtën situatë.
“Unë e di se disa njerëz janë shumë kundër çdo gjëje, që duket si një ndërhyrje shpëtimi e qeverive, por ne e bëjmë këtë në çdo krizë,” tha ai.
“Ne gjithmonë ankohemi dhe bëjmë shumë zhurmë. Por në të njëjtën kohë, kjo është jeta kur ka ndonjë rrezik për sistemin bankar”.
Po degët Europiane të SVB-së?
SVB kishte degë në Mbretërinë e Bashkuar, Danimarkë, Gjermani, Suedi dhe Izrael. Pra, çfarë po bëjnë këto vende për të kufizuar pasojat?
Mbretëri e Bashkuar
Ditën e hënë, qeveria britanike njoftoi se ishte arritur një marrëveshje me HSBC, banka më e madhe në Europë, për të marrë përsipër degën e SVB në Mbretërinë e Bashkuar për vetëm 1 £.
Marrëveshja e minutës së fundit, e negociuar gjatë fundjavës, siguron depozita me vlerë më shumë se 6.7 miliardë £ (7.6 miliardë euro), në një përpjekje për të mbrojtur sektorin teknologjik të vendit.
Jeremy Hunt, kancelari i Mbretërisë së Bashkuar, ose shefi i Thesarit, tha se pa këtë lëvizje, disa nga kompanitë kryesore të teknologjisë në vend mund të ishin “zhdukur”.
Të gjitha shërbimet e SVB UK, do të vazhdojnë të funksionojnë normalisht dhe klientët nuk duhet të vërejnë ndonjë ndryshim, thuhet në një deklaratë.
Gjermania
Të hënën, rregullatori financiar i Gjermanisë, BaFin, ndaloi asgjësimin dhe pagesat e aseteve nga dega gjermane e SVB dhe vendosi një moratorium, duke e mbyllur atë në mënyrë efektive për marrëdhëniet me klientët.
Në një deklaratë, BaFin theksoi se dega gjermane nuk përbën kërcënim për stabilitetin financiar. Ai tha gjithashtu se dega gjermane e SVB, ishte përgjegjëse për huadhënien, por nuk drejtonte një biznes depozitash në vend, kështu që sigurimi i depozitave nuk është një problem.
Suedia
Fondi më i madh i pensioneve i Suedisë, Alecta, tha të hënën se u përball me humbje prej 12 miliardë kronash (1.06 miliardë euro) që kishte investuar në SVB dhe Signature Bank, por se pozicioni i tij mbetet “shumë i fortë”.
Rënia e të dy bankave nuk kërcënon stabilitetin financiar të Suedisë, tha mbikëqyrësi bankar i vendit.
Alecta ishte aksioneri i katërt më i madh në SVB Financial Group në fund të vitit të kaluar, sipas Dow Jones. Ndërsa depozituesit e bankës pritet të kenë akses në fondet e tyre, falë ndërhyrjes së qeverisë amerikane, aksionerët e saj po zhduken.
Alecta është gjithashtu një aksioner kryesor në Signature Bank, e cila gjithashtu dështoi, si dhe në First Republic, e cila ka parë aksionet e saj në rënie ditët e fundit.
Izraeli
Në Izrael, shtëpia e një industrie të madhe të teknologjisë së lartë, qindra kompani mund të ekspozohen ndaj kolapsit të SVB dhe qeveria nuk e ka përjashtuar mundësinë e ndërhyrjes për t’i mbështetur ato.
Duke folur në një takim të kabinetit të dielën, kryeministri Benjamin Netanyahu tha se ai dhe zyrtarët e lartë izraelitë do të shqyrtojnë “nëse janë të nevojshme apo jo veprime për të ndihmuar kompanitë izraelite në vështirësi, kryesisht me fluksin e parave, për shkak të kolapsit të SVB”.
A ka ndonjë ekuivalent me SVB në Europë?
Një pjesë e asaj që e bëri SVB kaq të veçantë, ishte se ajo u bë banka kryesore për startup-et e teknologjisë dhe kapitalistët sipërmarrës. Por ekspertët thonë se dominimi ishte shumë specifik për SHBA-në.
“Nuk mund të mendoj për një bankë që është kaq e specializuar në një sektor në Europë,” tha Fatas i INSEAD, i cili tha se paniku në treg ishte “pak i tepruar”.
“Bankat e mëdha apo bankat e mesme në Europë, zakonisht janë shumë të larmishme. Ata nuk duken kështu”.
Tani për tani, tregu i aksioneve po “dënon vërtet bankat”, shpjegoi Fatas, sepse bankat në Europë gjithashtu mbajnë obligacione qeveritare, që kanë humbur vlerën me rritjen e normave të interesit dhe investitorët tani po vënë në pikëpyetje përfitimin e bankave ashtu si në SHBA.
“Unë mendoj se ky është vetëm një reagim standard, ndaj asaj që ka qenë një surprizë dhe tronditje e asaj që ndodhi në SHBA. Mendoj se do të jemi në një vend më të mirë në Europë”.
Ndërsa ky diversifikim më i madh mund të mbrojë sistemin bankar të Europës, kolapsi i SVB ka trembur investitorët në të gjithë bordin, që do të thotë se financimi për bizneset start-up rrezikon të tkurret më tej.
“Financimi me siguri do të bëhet pak më konservator,” tha Fatas. /Euronews/
