Presidenti francez, Emmanuel Macron, tha të shtunën se do t’ua lejojë Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut hapjen e bisedimeve për anëtarësim në BE nëse organi ekzekutiv i bllokut do t’u japë atyre vlerësim pozitiv muajin e ardhshëm.
Komentet e Macronit në Konferencën e Sigurisë në Munih duhet se do t’i japin fund bllokadës që ai ua kishte bërë dy vendeve ballkanike drejt anëtarësimit në BE dhe i sigurojnë liderët tjerë evropianë se Franca ende mbështet zgjerimin e bllokut me anëtarë të rinj.
“Po e presim raportin (e Komisionit Evropian) në mars… varësisht nga ai, nëse rezultatet janë pozitive dhe besimi është vendosur, atëherë do të jemi në pozicionin për të hapur negociatat”, tha Macroni në konferencë, raporton Reuters.
Presidenti francez kishte refuzuar të aprovonte nisjen e të ashtuquajturave negociata për anëtarësim gjatë një samiti në muajin tetor, duke thënë se procesi i pranimit të anëtarëve të rinj duhet të ndryshojë. Një ministër francez e quajti procesin e pranimit një “serial të pafundmë”, transmeton Koha.net.
Të shqetësuar me ndikimin kinez e rus në gjashtë shtetet që aspirojnë të anëtarësohen në bllok – Kosova, Shqipëria, Mali i Zi, Bosnja, Maqedonia e Veriut dhe Serbia – Gjermania dhe Komisioni Evropian thanë se Macroni po gabonte që po i bllokonte ato.
Këtë muaj, Komisioni propozoi reforma për procesin e anëtarësimit në linjë me propozimin francez të bërë në nëntor, duke i dhënë qeverive të BE-së më shumë pushtet dhe që ta bëjnë më të lehtë ndalimin apo rinisjen e negociatave dhe ngrirjen e fondeve.
Ndryshimi i Macronit do të jetë në qendër të vëmendjes gjatë samitit BE-Ballkan në Zagreb në maj. Danimarka dhe Holanda, që kishin mbështetur qëndrimin e Macronit vitin e kaluar, pritet të heqin dorë nga rezistenca e tyre, kanë thënë diplomatë të BE-së për Reutersin.
Franca dhe aleatët e saj shqetësohen për aftësinë e BE-së për afrimin e një rajoni të shkatërruar nga luftërat etnike në të ’90-at dhe që përballet me krim e korrupsion, me ankth për të mos përsëritur atë që besojnë se ka qenë pranim i nxituar i Rumanisë dhe Bullgarisë më 2007.
Macron paralajmëroi gjithashtu se i ashtuquajturi zgjerim i BE-së nuk ishte një zgjidhje për vështirësitë e bllokut për të folur me një zë dhe se më shumë anëtarë nënkuptonin nevojën për një buxhet më të madh të BE-së, diçka që anëtarët veriorë të BE-së e hedhin poshtë.
“Nuk po funksionon me 27 (anëtarë të BE-së), dhe mendoni se do të funksionojë me 32 apo 33? Nuk jemi koherentë”, tha Macroni.
“Strategjia implicite është që ne e mendojmë Evropën si një treg të madh … por jo një fuqi politike me preferenca kolektive dhe një minimum konvergjence”.
Prononcimi i Presidentit të Francës, Emmanuel Macron, të transmetuar nga “Euronews Albania”:
Pyetje: Tani që Komisioni Evropian ka rishikuar metodologjinë për zgjerimin e BE-së, a do ta heqë Franca veton për nisjen e negociatave me Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë, nëse po kur?
Macron: Pikë së pari nëse më autorizoni, e kundërshtoj termin ‘veto-ja’ franceze sepse nuk më pëlqen ky term. Nuk duhet ndonjë kurajë e madhe të fshihesh pas Francës kur nuk ka marrëveshje, por kjo nuk është për çështjen e çeljes së negociatave me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut, por dua të shtoj diçka: shumë vende ishin kundër çeljes dhe unë mendoj se do të kishte qenë një gabim madhor ndarja e dy vendeve para çeljes së negociatave.
Unë thashë që ka një para-kusht, na duhet të ndryshojmë rregullat e zgjerimit që është shumë burokratik dhe jo mjaftueshëm transparent prandaj duhen ndryshuar rregullat. Ne duhet të flasim për zgjerimin por kjo temë duhet të jetë më e qartë dhe më e kthyeshme. Na duhet të jemi të aftë të ecim më shpejt me vendet që shënojnë më shumë përparim, të japim më shumë investime për këto vende që shënojnë suksese, por duhet edhe të largohemi nga kjo gjë nëse e shohim se nuk funksionon. Ajo që duhet është që të mund të bëjmë edhe hapa pas nëse nevojitet. Pra ky ishte kushti ynë.
Por unë jam shumë i vendosur dhe duhet të jemi striktë këtu, kur flasim për aspektin e reformave, dhe do të shohim në Mars çfarë do të thotë Komisioni, çfarë progresi presim ne që këto vende të bëjnë, Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut, unë kam folur për parakushtet dhe nëse rezultatet janë pozitive, nëse krijohet besim se kjo funksionon, atëherë do të mund të jemi të aftë ti nisim negociatat.
Por ka dy gjëra që duhet t’i keni parasysh, fillimisht qëllimin strategjik që ne ndjekim në Ballkanin Perëndimor sepse kemi nevojë t’i mbajmë dhe t’i ankorojmë përfundimisht në Evropë, ky është qëllimi strategjik që unë mbështes edhe kur flasim për zgjerimin apo për metodologjinë që nuk ishte e mire. Unë kam shumë respekt për Presidentin Vuçiq, ai bën një punë shumë të mirë dhe është një udhëheqës i madh, por çfarë ndodh atje vendoset nga Rusia dhe nga Kina dhe jo nga Evropa, pra në fund të ditës nuk ka ndikim në jetesën e përditshme të qytetarëve.
Pra ne duhet të garantojmë investimet në kulturë dhe infrastrukturë, negociatat me Serbinë zgjasin prej pesë vitesh dhe pas dy vitesh mund të themi që Serbia duhet anëtarësuar sepse tani bëhet e padurueshme. Por janë të tjerë që investojnë atje dhe kjo pastaj na kthen në një pozicion teorik në këtë rast.
Nëse duam që Ballkani të përfshihet në Evropë duhet të investojmë në kulturë, gjuhë, infrastrukturë, dhe e di që e kemi bërë nga ana franceze. Dhe kjo është ajo që duhet të bëjmë në vend të nisjes së negociatave dhe ka pak hipokrizi këtu. Sepse nisim negociatat dhe pas dyerve të mbyllura ata e dinë se nuk ka shanse që të anëtarësohen për 15 apo 20 vitet e ardhshme. Kjo nuk është e arsyeshme. Pra ne po tallemi me këta njerëz e kjo është ajo që unë e quaj hipokrizi. Është frustruese për ato vende, ne nuk mund t’ju themi më që ju nuk mund të anëtarësoheni në 10 apo 15 vitet e ardhshme por duhet t’ju themi, po, ju mund të bashkoheni, nëse plotësoni kushtet.
Pyetje: Dhe kur flasim për fqinjësinë ne flasim vetëm për zgjerimin por a mund të funksionojë me kaq shumë vende ? Ne nuk jemi të shpejtë e të zhdërvjellët sa duhet tani e kjo s’mund të funksionojë me më shumë vende, për shembull në politikën e përbashkët të jashtme a mendoni se do të jetë më e lehtë me më shumë anëtarë, për shembull me politikat tona kundrejt Turqisë dhe Rusisë?
Macron: Nuk jemi më konsistentë, ata që thonë që duhet të ecim më shpejt me anëtarët e rinj thonë edhe që nuk duam të shpenzojmë më shumë se 1% të buxhetit. Dhe kështu nuk funksionon. Feta e bukës pritet më e trashë por e lyen edhe me më pak gjalpë. Prandaj strategjia implicite që kemi në Evropë është që Evropa është një treg i madh që po zgjerohet dhe jo një fuqi politike. Një fuqi politike ka preferenca të veçanta dhe duhet të jetë serioze se si sillet me fqinjët dhe nuk është vetëm ideja e zgjerimit sa më shpejt të mundemi.
