Ndikimi i Pekinit në arsimin e lartë serb vazhdon të rritet, shkruan Reid Standish, korrespondent për RFE/RL. Një marrëveshje strategjike e nënshkruar në prill midis Hungarisë dhe universitetit prestigjioz Fudan në Shangai, tërhoqi vëmendje ndërkombëtare dhe shkaktoi shumë polemika.
Vendimi për të ndërtuar një kampus në Budapest deri në vitin 2024, duke përdorur një hua me vlerë 1.5 miliardë dollarë nga një bankë kineze, nxori në dritë lidhjet e ngushta të kryeministrit Viktor Orban me Pekinin dhe ngriti shqetësime në lidhje me ndikimin afatgjatë të një projekti të tillë në sistemin e arsimit të lartë të vendit.
Por në Serbi, ku Pekini gëzon një marrëdhënie të ngushtë me presidentin Aleksandër Vuçiç dhe ku ka thelluar në mënyrë të qëndrueshme lidhjet e tij në dy dekadat e fundit, bashkëpunimi në rritje me universitetet dhe shkollat kineze vazhdon i pandërprerë.
Aktualisht, tre universitete serbe, Universiteti i Beogradit, Universiteti i Novi Sadit dhe Universiteti i Nishit, kanë nënshkruar marrëveshje bashkëpunimi me Universitetin Jiao Tong të Shangait, duke hapur derën për thellimin e lidhjeve arsimore dhe kulturore midis Serbisë dhe Kinës.
Marrëveshjet, të cilat u nënshkruan në vitin 2018, vendosin kushte të gjera për bashkëpunim që mund të bëhen më të thella me kalimin e kohës. Ato përfshijnë shkëmbime studentësh, bursa të reja, si dhe mbështetje financiare kineze dhe kurse në gjuhën kineze.
Përveç marrëveshjeve me universitetet publike, Serbia ka mirëpritur dy institute Confucius, në Beograd dhe Novi Sad. Njësitë e drejtuara nga qeveria, të cilat ofrojnë programe gjuhësore dhe kulturore jashtë vendit, janë akuzuar nga kritikët se po përdoren si mjet nga Pekini për të përhapur propagandë nën maskën e mësimdhënies dhe për të ndërhyrë në fjalën e lirë në kampuset universitare.
Vuçiç ka forcuar marrëdhëniet me Pekinin, duke bashkëpunuar në infrastrukturë, turizëm dhe projekte teknologjike që kanë sjellë më shumë se 10 miliardë dollarë Investime të Huaja Direkte që nga viti 2005. Por rritja e fokusit arsimor dhe kulturor përfaqëson një fazë të re të angazhimit kinez në Ballkan dhe më gjerësisht në Europë.
“Kjo është një manovër tipike e fuqisë së butë”, tha Stefan Vladisavljev, një analist në Fondin e Beogradit për Përsosmëri Politike. “Kjo mund të afrojë më shumë njerëz me Pekinin. Ideja është që Kina të bëhet më e aksesueshme dhe popullore dhe të lërë gjurmë në shoqëri”.
Serbia është pjesë e nismës kineze “Rruga e Re e Mëndafshit” dhe një nga nxitësit kryesorë të formatit 17 + 1, një forum i udhëhequr nga Pekini i nisur në vitin 2012 për t’u angazhuar me vendet e Europës Qendrore dhe Lindore.
Por lidhjet e forta të Kinës me Beogradin, thonë analistët, kanë lejuar që Serbia të funksionojë si një qendër ekonomike, politike dhe ekonomike për Pekinin që më pas ky i fundit të zgjerohet në të gjithë Ballkanin Perëndimor dhe të shërbejë si një vitrinë për meritat e nismave kineze.
“Serbia është një vegël e bashkëpunimit në rajon dhe një nga vendet që citon Pekini kur dëshiron të tregojë se si mund të duket një marrëdhënie e suksesshme”, tha Vladisavljev./Monitor.al/
