Çmimet e pasurive të paluajtshme janë rritur në Zvicër vitet e fundit, duke vazhduar të rriten edhe gjatë pandemisë së koronavirusit kur pjesa më e madhe e ekonomisë së vendit u ndal.
Ndërsa shumë ekspertë kishin frikë se tregu i pasurive të paluajtshme në Zvicër do të shembet gjatë krizës shëndetësore, e kundërta ka ndodhur: çmimi i pronave u rrit me 5.5 në 5.6 për qind, shkruan The Local, përcjell albinfo.ch.
Çmimet ndryshojnë nga një rajon në tjetrin, por mesatarja për Zvicrën është rreth 1.25 milionë franga për një shtëpi të vetme familjare – çmim që është i paarritshëm për njerëzit e klasës së mesme.
Rajonet më të shtrenjta për pasuri të paluajtshme janë në ose afër qendrave urbane të Cyrihut, Gjenevës dhe Bazelit. Por disa “pazare” relative mund të gjenden edhe në Zvicër, veçanërisht në zonat rurale të disa kantoneve, përcjell tutje albinfo.ch.
Për shembull, një shtëpi për një familje në Jura kushton rreth 587,000 franga – çmimi më i lirë në Zvicër, sipas një studimi.
Glarus është pak më i lartë në 771,000 franga, i ndjekur nga Valais me 783,000 franga.
Ndoshta nuk është për t’u habitur, duke pasur parasysh se sa të shtrenjta janë pronat këtu, që Zvicra ka përqindjen më të ulët të pronarëve të shtëpive në Evropë – pak më shumë se 41 përqind.
Një arsye kryesore për një shkallë kaq të ulët të pronësisë së shtëpive – dhe çmimet e larta të pasurive të paluajtshme – është mungesa e tokës, përcjell tutje albinfo.ch.
Zvicra është një vend i vogël me pak tokë për t’u zhvilluar dhe zhvillimi i çfarëdolloj toke në dispozicion është i rregulluar rreptësisht; për shembull, toka bujqësore nuk mund të përdoret lehtësisht për ndërtim.
Dhe duke qenë se toka e Zvicrës nuk është e zgjerueshme, “pasuritë e paluajtshme rezidenciale do të vazhdojnë të vlerësohen në vlerë”, tha në një intervistë Stefan Fahrländer, kryetar i bordit të Fahrländer Partner, një firmë konsulence për pasuri të paluajtshme në Cyrih.
E vetmja gjë për të ndaluar rritjen e çmimeve do të ishte “një ndërhyrje masive rregullatore ose rritje e mprehtë e normave të interesit”, tha ai.
Një arsye tjetër për mungesën e shtëpive është “sepse ka gjithnjë e më shumë njerëz në vend”, sipas Roman Ballmer nga firma e pronave Lazi në Cyrih.
“Edhe në vitin 2020, vit i pandemisë, emigracioni u rrit dhe më pak njerëz u larguan nga vendi”, tha ai. “Për ato pak shtëpi për shitje, ka gjithnjë e më shumë ankande, me prona që shiten shumë më lart se çmimi i kërkuar fillestar”.
Pra, sa duhet të fitoni për të blerë një shtëpi?
Kjo do të varet nga lloji dhe madhësia e pronës, si dhe nga vendndodhja e saj.
Në përgjithësi, të ardhurat minimale vjetore që lejojnë blerjen e pasurive të paluajtshme në Zvicër duhet të jenë 200,000 franga, tha Fahrländer.
Sidoqoftë, prona do të ishte në periferi të qyteteve dhe “jo domosdoshmërisht e re dhe e pasur”.
Ndërsa paga vjetore prej 200,000 frangash (ose paga me të ardhura nga investimet) nuk është e rrallë në një familje zvicerane ku të dy bashkëshortët punojnë me kohë të plotë, ajo është mbi pagën mesatare – rreth 63,000 franga – të familjeve të klasës së mesme. Ky nivel rroge është më i lartë se pothuajse kudo në Evropë, por ende nuk mjafton për të përballuar një shtëpi. Ata që fitojnë më pak se 200,000 franga në vit zakonisht “mund të marrin strehimin e tyre vetëm me trashëgimi”, vuri në dukje Fahrländer.
Kjo ndikon veçanërisht në familjet e reja. “Të rinjtë mund të kursejnë sa të duan, por nëse nuk trashëgojnë, ëndrra e tyre për të pasur një shtëpi nuk do të realizohet”, thotë Ballmer.
