Rreth 75% e punëdhënësve në 21 vende europiane, nuk mund të gjenin punëtorë me aftësitë e duhura, në vitin 2023. Kjo shifër u rrit nga 42% në 2018, një rritje prej 33 pikë përqindjeje. Dhe nuk ka asnjë shenjë, që kërkesa për punëtorë të kualifikuar, të ngadalësohet së shpejti.
Mungesa e aftësive, po bëhet gjithnjë e më shumë një problem serioz për punëdhënësit, në të gjithë Europën, siç ilustrohet nga sondazhe të ndryshme. Në vitin 2023, 54% e Ndërmarrjeve të Vogla dhe të Mesme (NVM) në BE, raportuan se vështirësitë në gjetjen e punonjësve me aftësitë e duhura, ishin një nga çështjet e tyre më serioze, sipas Eurostat.
ManpowerGroup, një kompani globale e zgjidhjeve të fuqisë punëtore, zbuloi gjithashtu se tre në katër punëdhënës në 21 vende europiane, nuk mund të gjenin aftësitë që kërkonin. Kjo ishte 42% në 2018, që korrespondon me 33 pikë përqindjeje, ose një rritje prej 79% në pesë vitet e fundit.
Sondazhi, i publikuar në tetor 2023, tregoi se mungesa e talenteve, është një sfidë e rëndësishme globale. “Shifrat në anketën tonë vjetore, të mungesës së talenteve, u rritën në mënyrë dramatike, pasi nevoja për punëtorë të kualifikuar, po bëhet gjithnjë e më akute,” tha Business Mara Stefan, nga ManpowerGroup.
Mungesa përfshinte edhe vendet europiane. Mesatarisht, në 21 vende europiane, 75% e punëdhënësve, raportuan vështirësi në plotësimin e roleve të punës, duke filluar nga 59% në Finlandë në 82% në Gjermani dhe Greqi.
“Në Europë, ne shohim rënie të papunësisë, që do të thotë se, nuk ka punëtorë të mjaftueshëm të kualifikuar për të plotësuar vendet ekzistuese ose të reja. Për ta përkeqësuar këtë, Europa ka një popullsi të plakur, me rënie globale të lindjeve, që kontribuon më tej në boshllëqet e aftësive dhe talenteve që shohim sot”, nënvizoi ajo.
“Kjo shpjegon pjesërisht, pse mungesat e talenteve të Gjermanisë, janë më të mëdha se Finlanda. Në vitin 2023, shkalla e papunësisë në Gjermani ishte 3,0%, ndërsa ajo e Finlandës ishte 7,0%, duke rezultuar në një grup më të vogël, për gjetjen e fuqisë punëtore të kualifikuar”, shtoi Mara Stefan.
Në vitin 2018, mesatarja ishte vetëm 42% në këto vende, duke variuar nga 18% në Irlandë në 81% në Rumani. Me përjashtim të Rumanisë, përqindja e punëdhënësve, që nuk mund të gjenin aftësitë e nevojshme, u rrit ndjeshëm midis 2018 dhe 2023.
Rritje të konsiderueshme në Irlandë, MB, Spanjë dhe Francë
Kjo rritje ishte më shumë se 50 pikë përqindje në Irlandë, MB, Spanjë dhe Francë. Për shembull, ajo arriti nga 18% në 81% në Irlandë dhe nga 19% në 80% në MB.
Rritja ishte gjithashtu më shumë se mesatarja europiane në Holandë (47 pp), Norvegji (44 pp), Zvicër (40 pp), Belgjikë (39 pp) dhe Itali (38 pp).
Punëdhënësit europianë: Mungesa e stafit është një problem serioz
Sondazhi i Eurobarometrit, i kryer në fund të vitit 2023, ofron njohuri gjithëpërfshirëse mbi mungesën e stafit. Rreth 54% e NVM-ve në BE, identifikuan vështirësitë në gjetjen e punonjësve me aftësitë e duhura, si një nga tre problemet kryesore më serioze për kompaninë e tyre.
Shifra varionte nga 28% në Turqi në 68% në Belgjikë. Kjo shifër ishte 50% ose më shumë, në 20 nga 34 vende, duke treguar se sa mungesa e aftësive është një çështje e zakonshme dhe serioze.
Ky ishte, deri tani, problemi serioz më i identifikuar për kompanitë, i ndjekur nga pengesat rregullatore ose barra administrative (34%).
Teknikët nevojiteshin më shumë
Në një të tretën e NVM-ve, kishte vende pune për teknikë. Megjithatë, ata zakonisht hasin në mungesë të personelit të trajnuar teknikisht, si punëtorët e laboratorit dhe mekanikët. Gati gjysma (42%) e NVM-ve europiane, raportuan se përballen me mungesë teknikësh. Ky është, deri tani, roli i punës që ka mungesën më të madhe të aftësive.
Për NVM-të me ekspertë të kujdesit ndaj klientit, rreth 23% e të anketuarve, thanë se kishte mungesë aftësish për pozicione. Ky rol përfshin profesionistët e shitjeve, këshilltarët e klientëve, recepsionistët, etj.
Arsyet kryesore të mungesës së aftësive
Mesatarisht, 56% e punëdhënësve në BE, u përgjigjën se kishte pak ose aspak aplikantë, kur u pyetën për arsyet kryesore të mungesës së aftësive.
Ky ishte faktori mbizotërues, duke filluar nga 18% në Suedi në 73% në Belgjikë. Të gjitha vendet nordike, raportuan shifra më të ulëta se mesatarja e BE-së, në identifikimin e mungesës së aplikantëve, ndërsa Norvegjia dhe Danimarka ishin afër mesatares.
Në mesin e Spanjës, Francës dhe Gjermanisë kishte vlera pak më të larta se mesatarja e BE-së.
Arsyet kryesore, të dhëna nga punëdhënësit, ishin se aplikantët nuk kishin kualifikimet, aftësitë apo përvojën e duhur. Asryeja që pasonte, ishte mungesa e aplikantëve, në masën 54%. Në BE, kjo mungesë varionte nga 41% në Francë në 70% në Estoni, duke treguar se sa e përhapur është bërë çështja e mungesës së aftësive.
Britania e Madhe kishte shifra më të ulëta se mesatarja e BE-së, në të dy treguesit.
Pse po rriten mungesat e stafit dhe aftësive?
Komisioni i BE-së, ka nënvizuar se mungesa e fuqisë punëtore dhe e aftësive, është rritur në të gjitha vendet anëtare për gati një dekadë. Këto mungesa janë shkaktuar kryesisht nga:
- zhvendosjet demografike;
- kërkesa për aftësi të reja të lidhura me zhvillimet teknologjike;
- sfidat që lidhen me kushtet e punës;
“Në përgjithësi, tregu i ngushtë i punës në vitin 2023, do të thotë se shumë përballen me sfida për të gjetur njerëz me aftësitë e nevojshme. Investimi në përmirësimin e aftësive, rikualifikimin dhe fokusin në përgatitjen e njerëzve për punët e së ardhmes, është bërë – dhe do të mbetet – më i rëndësishëm dhe duhet të jetë në krye të agjendës së çdo udhëheqësi biznesi,” shpjegoi Mara Stefan nga ManpowerGroup.
Popullsia në moshë pune e BE-së, ra nga 269 milionë në 2012, në 264 milionë në vitin 2021. Pritet një rënie prej 35 milionë njerëzish, deri në vitin 2050, sipas raportit “Analiza e Mungesës së Punës dhe Aftësive” të Business Europe me bazë në Bruksel, i cili thekson sfidat të ndërlidhura.
Ai zbuloi se, orientimi i pamjaftueshëm i kurrikulës së arsimit dhe trajnimit, në lidhje me nevojat e tregut të punës, është një komponent i mëtejshëm, që çon në mungesa të punëtorëve me kualifikim të duhur.
Metodologjia e Anketës së Mungesës së Talenteve ndryshoi për vitin 2022, duke e zhvendosur atë nga një qasje e bazuar në telefon, në atë online. Ndërsa ndryshimet e metodologjisë, mund të ndikojnë në rezultate, “Rritja më e madhe nga 45% në 69%, ndodhi përpara ndryshimit të këtij metodologjie,” shtoi Stefan. / Euronews
