Në Punta Arenas në rajonin Magallanes të Kilit, startup-i Highly Innovative Fuels (HIF) po krijon atë që e quan një objekt të parë në llojin e tij, i cili shpreson të jetë një hap fillestar në rrugën drejt një revolucioni energjetik.
Projekti “Haru Oni” i HIF është një vend prej 3.7 hektarësh dhe 55 milionë dollarë që synon të demonstrojë një proces të qëndrueshëm tregtar për shndërrimin e erës, ujit dhe ajrit në lëndë djegëse sintetike që mund të përdoren për të fuqizuar gjithçka, nga makinat tek anijet tek aeroplanët, duke ulur emetimet e karbonit.
Duke përfshirë një turbinë me erë, një sistem të kapjes së karbonit dhe objektet që ajo thotë se janë të afta të prodhojnë 130,000 litra karburant në vit, projekti është ende në ndërtim e sipër, por është planifikuar të bëhet funksional më vonë këtë vit dhe të fillojë prodhimin e benzinës sintetike.
Procesi i prodhimit të HIF përdor energjinë elektrike të gjeneruar nga era për të ndarë ujin në hidrogjen dhe oksigjen përmes një procesi të quajtur elektrolizë.
Ndërkohë, dioksidi i karbonit kapet nga ajri atmosferik dhe burimet industriale. Hidrogjeni kombinohet me dioksidin e karbonit dhe sintetizohet në e-karburant.
Meg Gentle, drejtoresha ekzekutive e HIF SHBA, tha se procesi mund të përdoret për të krijuar të gjitha llojet e karburanteve të përditshme, duke përfshirë metanolin, propanin, benzinën dhe karburantin e avionit, të cilat mund të përdoren nga motorët standardë të pa modifikuar.
Pjesa më e madhe e fokusit për dekarbonizimin e transportit ka qenë në prodhimin e automjeteve elektrike (EV).
Gentle argumentoi se, “ne nuk kemi nevojë për karburante elektronike për të konkurruar kundër EV” dhe sugjeroi që EV dhe eFuel mund të ekzistojnë krah për krah, duke ndihmuar në përshpejtimin e dekarbonizimit të sektorit të transportit duke përdorur makinat dhe infrastrukturën ekzistuese si tubacionet dhe stacionet e karburantit.
Por prodhimi i eFuel është aktualisht shumë energjik intensiv, duke e bërë atë më të shtrenjtë se benzina.
Një litër ekuivalent e karburantit me naftë kushton gati 6 dollarë para taksave, sipas një studimi të vitit 2019 nga Instituti shkencor i Mbretërisë së Bashkuar, megjithëse kjo varet nga kostoja e energjisë elektrike.
Hidrogjeni që do të përdorë HIF njihet si hidrogjen “i gjelbër” — hidrogjeni i gjeneruar nga burime të rinovueshme, në krahasim me hidrogjenin “gri”, që rrjedh nga lëndët djegëse fosile, ose hidrogjenin “blu”, i cili përdor burime jo të rinovueshme si hidrogjeni gri, por kap shumica e emetimeve të karbonit gjatë prodhimit të tij.
HIF i përshkruan e-karburantet e tij si karboni neutral, sepse djegia e tyre çliron të njëjtin dioksid karboni që u kap në procesin e prodhimit.
Gentle e inkuadroi procesin si një “sistem riciklimi CO2”. Fabrika demonstruese e HIF do të jetë në gjendje të prodhojë 1000 fuçi eBenzinë në ditë, tha Gentle.
Kjo zbehet në krahasim me planin e saj afatgjatë për 12 fabrika të përmasave komerciale të përhapura në Kili, SHBA dhe Australi, me një kosto prej 50 miliardë dollarësh.
Çdo fabrikë do të jetë në gjendje të prodhojë 14,000 fuçi në ditë. Për ta bërë këtë do të duheshin 2,000 megavat energji dhe kapja e rreth 2 milionë tonë metrikë dioksid karboni në vit, shpjegoi ajo.
Në një fazë të kësaj rritjeje të konsiderueshme, Gentle thotë se kostot e prodhimit do të ulen deri në pikën ku HIF do të jetë konkurruese me çmimet e karburanteve fosile.
Ajo e krahasoi rrugën me atë të ndjekur tashmë nga burimet e rinovueshme si energjia e erës, që kishte nevojë për mbështetjen e qeverisë përpara se të arrinte një pikë kthese. /CNN/ /Scan tv/
