Përfaqësuesit e Bankës Botërore (BB) dhe Bankës Qendrore të Republikës të Kosovës (BQK) kanë shprehur nevojën e rritjes së nivelit të përfshirjes financiare dhe edukimit financiar të konsumatorëve në Kosovë.
Për këto vlerësime Shoqata e Inovacionit Financiar të Kosovës (ShIFK) ndanë të njëjtin opinion me përfaqësuesit e BB-së dhe BQK-së. Tema për nevojën e rritjes së nivelit të përfshirjes financiare dhe edukimit financiar është diskutuar në njërin nga panelet e shënimit të 20 vjetorit të themelimit të Bankës Qendrore të Kosovës, ku kanë marrë pjesë zyrtarë të lartë të Bankave Qendrore të vendeve të rajonit dhe Evropës si dhe ekspertë të ndryshëm, në të cilën ngjarje është diskutuar lidhur me “Rreziqet dhe mundësitë në një sektor financiar dinamik – rruga zhvillimore”.
SHIFK sapo ka përfunduar hulumtimin e saj të parë lidhur me sektorin financiar jobankar (të kryer nga KANTAR dhe të certifikuar nga BDO) ku si rezultat i këtij hulumtimi ka dalë se kompanitë financiare jobankare janë segmenti “më i ri” i sektorit financiar në Kosovë, i cili përkundër rritjes së shpejtë ka një pjesëmarrje jo-domethënëse prej 4% të tregut financiar, pa ndonjë efekt sistematik në industrinë financiare të vendit. Bankat dhe institucionet e tjera financiare ende luajnë një rol mbizotërues në sektorin financiar në Kosovë, ku sektori bankar paraqet 67% të tregut të sistemit financiar ndërsa të gjitha shërbimet tjera financiare si fondet pensionale, kompanitë e sigurimeve, institucionet mikrofinanciare paraqesin 29% të këtij tregu.
Sipas hulumtimit të kryer, ka rezultuar se 58% e të anketuarve kanë para të mjaftueshme për ushqim, por blerja e rrobave dhe pajisjeve shtëpiake (si TV, frigorifer) është më e vështirë, ndërsa 66% e të anketuarve nuk bëjnë kursime, gjysma e tyre sepse nuk ka para të mjaftueshme për të kursyer. Rreth 49% e konsumatorëve kanë vlerësuar “njohuritë e tyre rreth edukimit financiar si mesatare dhe jo të kënaqshme”, ndërsa 39% nuk kanë kushtuar fare vëmendje për azhurnimin e njohurive të tilla dhe kanë nevojë për informacion shtesë mbi këtë temë. Për më tepër, është e qartë se konsumatorët nuk janë plotësisht të vetëdijshëm për formulën e ndërlikuar pas normës efektive të interesit dhe shpesh e gabojnë atë për normën e rregullt të interesit dhe, për këtë arsye duhet të informohen në mënyrë aktive nga anëtarët e industrisë financiare për kostot e shërbimeve financiare dhe kjo duhet të bëhet në një mënyrë të thjeshtë dhe miqësore ndaj konsumatorit.
Nga kjo, del se ekziston nevojë e madhe për gjithpërfshirje financiare të qytetarëve, prandaj duhet vlerësuar pozitivisht zhvillimin e sektorit dhe institucioneve financiare jobankare në vend të cilat plotësojnë sektorin bankar duke ofruar përfshirje financiare për konsumatorët të cilën nuk janë shërbyer më parë dhe në të njëjtën kohë mbështesim plotësisht theksimin e Bankës Botërore që “sektori financiar duhet të inkurajohet dhe të jetë më aktiv në kreditimin e sektorëve të pafavorizuar dhe më pak të shërbyer në mënyrë që të arrijë përfshirjen financiare”.
Prandaj, ne e vlerësojmë lartë përkushtimin e Bankës Qendrore të Kosovës në përpjekjen e tyre të madhe për sigurimin e përfshirjes financiare në Kosovë duke krijuar kushte për një sistem financiar efikas dhe të qëndrueshëm në vend dhe duke punuar shumë në ngritjen e nivelit të edukimit financiar të shoqërisë në Kosovë.
Ne duhet ta pranojnë që edukimi është një proces në të cilin duhet të jenë të përfshira të gjitha palët, prandaj SHIFK gjithashtu do të kontribuojë në këtë duke nxitur edukimin financiar në audiencën e gjerë të vendit.
SHIFK do të publikojë hulumtimin e plotë të industrisë në javën e parë të dhjetorit.
Shoqata e Inovacionit Financiar të Kosovës bashkon teknologjinë financiare siç njihet ndryshe si “Fin-Tech” dhe institucione të tjera financiare jo-bankare që veprojnë jashtë sektorit bankar, duke ofruar shërbime financiare për banorët e Kosovës si shërbime të kreditimit, lizingut, pagesave dhe transfereve të parave.
