Administrata Trump ka mbjellë trazira politike në Kosovë pikërisht në momentin kur nevojitet qeverisje e qëndrueshme për t’u përballur me kërcënimin COVID-19.
Me këto fjalë fillon shkrimi i mediumit amerikan Foreign Policy, sipas të cilit sfida për t’iu përgjigjur shpërthimit të coronavirusit në Kosovë është komplikuar nga një votë mosbesimi e mbështetur nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës, e cila rrëzoi qeverinë e kryeministrit Albin Kurti në fund të marsit, pas më pak se dy muaj në pushtet, përcjell Telegrafi.
Po sipas FP, beteja politike në vazhdim e vendos Kurtin, i cili mbetet kryeministri i përkohshëm dhe favorizon zgjedhjet e reja, kundër presidentit Hashim Thaçi dhe disa prej aleatëve të tij parlamentarë, të cilët dëshirojnë të formojnë një qeveri të unitetit kombëtar që do të linte anash Kurtin dhe Vetëvendosjen e tij, e cila bëri fushatë në një platformë antikorrupsion dhe ka “bllokuar” ndikimin e madh të Uashingtonit në punët e Kosovës.
Kështu, siç thuhet më tej, është shfaqur një krizë kushtetuese se kush ka të drejtë të qeverisë vendin.
“Banorët e zemëruar në mbyllje në kryeqytet, Prishtinë, kanë marrë masa për të protestuar me enë dhe tigan për të protestuar kundër makinerive që rrëzuan qeverinë Kurtin gjatë krizës së coronavirusit”, shkruan FP.
Gjithashtu, siç vlerëson FP, ndërhyrja politike e administratës Trump në Kosovë është nxitur nga ajo që tani është një qasje e njohur për një politikë të jashtme të karakterizuar nga “shmangia” e aleatëve, vendimmarrja e udhëhequr nga operativë të afërt me Shtëpinë e Bardhë që lënë anash diplomatët e karrierës.
Në këtë drejtim, konsideron FP, përcjell Telegrafi, Shtetet e Bashkuara kanë bërë heqjen e Kurtit si një hap drejt një zgjidhje përfundimtare midis Kosovës dhe Serbisë.
“Për zhgënjimin e Uashingtonit, Kurti këmbënguli të mbajë tarifën 100 për qind për mallrat serbe, të cilën, si administrata Trump ashtu edhe Thaçi e konsideruan si një pengesë për avancimin e negociatave me Beogradin. Për më tepër, Kurti kishte kundërshtuar idenë tejet të diskutuar për shkëmbim të territorit ndërmjet Kosovës dhe Serbisë për të arritur përparime në tryezën e bisedimeve. Administrata Trump është shprehur e hapur për shkëmbim të territorit, siç kanë Thaçi dhe presidenti serb Aleksandar Vuçiq”, thuhet në shkrimin e FP.
Dhe sipas mediumit amerikan, “…roli i SHBA-së për të mbështetur ofertën e Thaçit për të larguar Kurtin është kritikuar jo vetëm për rrezikimin e sovranitetit të Kosovës, por për ndërprerjen e qeverisjes gjatë pandemisë”.
“Politika e presidentit amerikan Donald Trump është fajësuar gjithashtu për prishjen e marrëdhënieve të Uashingtonit me aleatët kryesorë evropianë që kishin avokuar për nevojën për një udhëheqje të qëndrueshme dhe kanë paralajmëruar kundër një ndërhyrje të tillë të rëndë gjatë kësaj pandemie”, thuhet më tej në shkrim.
FP përmend faktin që “brenda SHBA-së, administrata Trump është kritikuar ashpër nga Eliot Engel, kryetari i Komitetit të Çështjeve të Jashtme, për minimin e një drejtuesi të sapozgjedhur vetëm kur qeveria duhet të përqendrohet në zhvillimin e një politike efektive për të adresuar emergjencën e vazhdueshme shëndetësore”.
“Mbështetja e SHBA për votimin e mosbesimit për të hequr Kurtin dhe për të ngritur Thaçin është shqetësuese edhe për një arsye tjetër”, vlerëson FP, duke shtuar se “ajo ngre mundësinë që administrata Trump mund të kërkojë të vijë në mbrojtje të Thaçit” duke ndërhyrë në punën e një gjykate speciale që heton krimet e supozuara të UÇK-së të kryera pas luftës, dy dekada më parë.
Duke punuar për largimin e Kurtit dhe duke i dhënë mbështetjen Thaçit, thuhet më tej në shkrimin e FP, Shtetet e Bashkuara kanë sinjalizuar mbështetjen e saj të përtërirë të elitës së vjetër politike të Kosovës, shumë prej të cilëve janë të “prekur” nga pjesëmarrja e pretenduar në abuzimet e të drejtave të njeriut dhe krimin e organizuar.
Po sipas FP, përcjell Telegrafi, Shtetet e Bashkuara kanë përdorur ndikimin e saj thelbësor në Kosovë qysh kur ajo drejtoi ndërhyrjen e NATO-s kundër spastrimit etnik të Serbisë ndaj shqiptarëve të Kosovës, duke mbrojtur më pas pavarësinë e Kosovës.
Dhe që nga ajo kohë, kujton FP, Shtetet e Bashkuara bashkëpunuan ngushtë me partnerët e saj në BE për të mbështetur vendin e ri.
Në situatën aktuale, konsideron FP, është shqetësues fakti që vendet kryesore anëtare të BE-së, përfshirë Francën dhe Gjermaninë, kundërshtuan rrëzimin e qeverisë së Kurtit, në mes të shqetësimit për destabilizimin e Kosovës ndërsa po përhapej coronavirusi.
“Gatishmëria e administratës Trump për të dalë kundër partnerëve të saj evropianë në mënyrë që të mënjanohet një qeveri e zgjedhur demokratike gjatë një krize shëndetësore të pashembullt dëmton më tej një partneritet tashmë të tensionuar trans-Atlantik”, thuhet në shkrim.
Gjithashtu, sipas mediumit amerikan, vendosmëria e administratës Trump për të parë Kurtin të hequr mund të çojë në zvogëlimin e “mbështetjes së Kosovës për Shtetet e Bashkuara”.
Në një veprim të paparë, kujton FP, anëtarët me aleatë të Kongresit madje kërcënuan të nxirrnin paqeruajtësit e SHBA-së jashtë vendit.
“Shumë kosovarë janë lodhur gjithashtu për mbështetjen e vazhdueshme të SHBA-së për klikën e korruptuar politike të ish-luftëtarëve të udhëhequr nga Thaçi, të cilët kanë mbizotëruar në politikën e Kosovës që nga lufta, por kanë dhënë pak në mënyrën e qeverisjes efektive”, thotë FP, duke shtuar se “Administrata Trump rrezikon të humbasë ‘rezervuarin e thellë’ të vullnetit të mirë që Shtetet e Bashkuara kanë gëzuar në Kosovë për më shumë se dy dekada”.
“Ashtu si shumica e asaj që kemi parë nga politika e jashtme e kësaj administrate, ndërhyrja e saj e fundit politike në Kosovë është nxitur nga një besim i Trump duke realizuar një politikë të jashtme ad hoc që margjinalizon akterët e tjerë të qeverisë dhe ekspertët dhe e bën atë kryesisht jashtë procesit zyrtar të politikës”, vlerëson FP.
Dhe në rastin e fundit, sipas FP, “ai individ është Richard Grenell, përvoja e të cilit në rajon është minimale, por i cili, si shumë në administratën Trump, është i prirur të kënaqë një shef kapriçioz dhe të vetë-fiksuar”.
Siç kujton mediumi amerikan, para se të bëhej kohët e fundit drejtori i përkohshëm i inteligjencës kombëtare, Grenell kishte shërbyer si ambasador i Trumpit në Gjermani dhe i dërguar special për Ballkanin.
“Në këtë rol, ai bashkëpunoi ngushtë me Thaçin dhe Vuçiqin për të çuar përpara një marrëveshje paqeje, duke e shfrytëzuar atë me premtimin e lidhjeve të rinovuara të transportit midis Beogradit dhe Prishtinës. Në fillim të marsit, Grenell priti Thaçin dhe Vuçiqin në Shtëpinë e Bardhë, me zyrtarë të lartë të pranishëm”.
“Njerëz të politikës së jashtme amerikane dhe vëzhguesit e shquar thonë se qëllimi i Grenellit është të kryejë një tjetër veprim të brendshëm politik: mënjanimin e Kurtit të zgjedhur në mënyrë demokratike, në mënyrë që të shpejtojë mundësinë e qëllimit të Thaçit dhe Vuçiqit duke shtrënguar duart në Shtëpinë e Bardhë dhe për të ofruar një fitore të madhe të politikës së jashtme për Trump, përpara zgjedhjeve presidenciale të nëntorit”, shkruan FP.
Në kohët normale, sipas FP, kjo do të veçohej si thjesht një veprim nudo politik.
“Por përpjekja për të arritur në një marrëveshje paqësore me çdo kusht gjatë një pandemie vë në rrezik shëndetin publik dhe politik të një vendi që Uashingtoni punoi aq shumë për ta krijuar”, vlerëson në fund të shkrimit Foreign Policy.
